این عارضه یکی از دلایل اصلی مراجعه افراد به دندان پزشک است. درد دندان که در سه نوع خفیف،شدید و عصبی است می تواند تحت تاثیر دندان یا فک ایجاد شود. از دلایل درد پوسیدگی، آبسه،شکستگی دندان و آسیب در لثه و دندان پر شده است، که به خودی خود و بدون مراجعه به دندانپزشک امکان بهبود ندارد. البته علت های دیگری نیز موجود می باشد که با خواندن این مقاله با تمامی نشانه های آن آشنا می شویم. سریعترین روش کاهش ناگهانی دندان درد ، استفاده از قرص و کپسول است. پزشک متخصص دندانهای شما را معاینه میکند و پس از فهمیدن علت درد آن ، یکی از بهترین روش های درمان مانند پرکردن، کشیدن، عصب کشی، روکش، تزریق موضعی مسکن و فتوتراپی با لیزر را انتخاب می کند. درد ممکن است باعث ورم صورت شود که بهتر است برای تسکین آن به پزشک متخصص مراجعه کنید.
درد دندان می تواند در حالت عادی بطور مستمر وجود داشته باشد یا میتواند هنگام خوردن و آشامیدن ایجاد شود.
درد دندان زمانی ایجاد می شود که اعصاب دندان تحریک شوند. عفونت دندان، بیماری لثه، پلاک، پوسیدگی دندان، آسیب دیدگی، یا از دست دادن یک دندان (همچنین کشیدن دندان) رایج ترین مثال های درد هستند. به هر حال، در این رابطه مثال هایی وجود دارد که در آنها دندان درد ناشی از عوارضی است که خارج از دهان شما است، بنابراین افراد ممکن است به اشتباه تصور کنند که دارای درد هستند در حالی که علت اصلی درد در خارج از دهان باید جستجو شود. این موضوع زمانی اتفاق می افتد که مشکلی در ناحیه فک یا گوش ها (معمولاً فک تحتانی) وجود داشته باشد. علاوه بر این، مشکلات قلبی نیز می توانند احساس دندان درد به همراه داشته باشند.
امکان جلوگیری از اکثر مشکلات مربوط به دندان از طریق استفاده از نخ دندان، مسواک زدن با خمیردندان های حاوی فلوراید، و تمیز کردن منظم دندان ها به صورت حرفه ای امکان پذیر است. دندان پزشکان برای این کار ممکن است از نمک و فلوراید استفاده کنند، که بطور خاص این روش در مورد حفاظت از دندان های کودکان می تواند سودمند باشد.
علل
علاوه بر پوسیدگی دندان، دندان درد می تواند به خاطر دلایل زیر ایجاد شود:
آبسه دندان
شکستگی دندان
ایجاد آسیب در پرکردگی
حرکات تکراری دندان همچون جویدن آدامس یا خرد کردن اجسام سخت با دندان
ایجاد آسیب در لثه ها
علائم و نشانه ها
درد دندان و فک از مشکلات رایج در زمان حاضر هستند. این موضوع عجیب نیست که فرد تحت تاثیر فشار، گرما یا سرما در دندان های خود احساس درد کند. به هر حال، اگر درد جدی باشد و برای مدت طولانی تر از ۱۵ ثانیه پس از فشار یا ایجاد حرارت ادامه پیدا کند، این موضوع می تواند نشانه وجود مشکلات جدی تر باشد. اگر التهاب دندان جدی باشد، درد مربوط به آن می تواند به سمت گونه، گوش یا فک کشیده شود. علائم و نشانه هایی که میتوانند باعث شوند فرد به دنبال درمان باشد می تواند شامل موارد زیر باشد:
دندان درد شدید، دل دل کردن یا قلب زدن دندان، یا تداوم درد. در برخی افراد، درد فقط زمانی که دندان ها تحت فشار قرار می گیرد احساس میشود.
ایجاد آبسه اطراف دندان
تب یا سر درد
چرک ناشی از دندانهای آسیب دیده
زمان مراجعه به دندانپزشک
دندان پزشک خود را در صورت وجود شرایط زیر در اسرع وقت ملاقات کنید:
وجود درد دندانی که بیش از یک یا دو روز ادامه داشته باشد
تشدید درد دندان
تب، گوش درد، یا وجود درد در ناحیه بینی
شناسایی صحیح و درمان آسیب های دندان در جلوگیری از پخش درد در سایر نقاط صورت و جمجمه و وارد شدن عفونت های احتمالی به جریان خون نقش با اهمیت دارد.
برای درمان درد ، دندان پزشک ابتدا یک سابقه درمانی مختصر از شما دریافت کرده و دندان های شما را بطور فیزیکی معاینه می کند. دندان پزشک از شما اطلاعاتی را درباره درد همچون زمان شروع آن، میزان شدت آن، محل وجود درد، آنچه باعث بدتر شدن درد می شود، و آنچه این درد را التیام می دهد، دریافت می کند. دندان پزشک دهان، دندان، لثه، فک، زبان، گلو و گردن شما را معاینه می کند. به همراه این معاینه ها پزشک ممکن است از رادیوگرافی نیز استفاده کند که این موضوع بستگی به نظر پزشک شما درباره علل احتمالی ایجاد دندان درد دارد.
پیشگیری از دندان درد
تا به حال شده وقتی یک لیوان آب خنک می‌خورید، دندان‌تان درد بگیرد و چنان ضعف برود که از آب خوردن پشیمان شوید؟
یا وقتی یک تکه شکلات خوشمزه را داخل دهان می‌گذارید، دندان درد، لذت شیرینی آن را از شما بگیرد؟ در این مواقع چه کار می‌کنید.
احتمالا با خودتان می‌گویید مشکل مهمی نیست؛ چراکه درد دائم در دندان‌تان حس نمی‌کنید و ظاهر دندان‌هایتان هم تغییری نکرده است، اما دندانپزشکان می‌گویند این رفتار بسیار اشتباه است و میتواند سلامت دندان‌ها را به خطر بیندازد؛ به همین دلیل آنها توصیه می‌کنند حتی اگر هیچ مشکلی هم ندارید، در فواصل زمانی منظم به پزشکتان مراجعه کنید. اما چرا دندان‌ها خراب میشود؟ این پوسیدگی‌ها را چطور باید تشخیص داد و در صورت ایجاد شدن چه باید کرد؟
قسمت خارجی لثه که افراد میتوانند آن را ببینند، تاج دندان نام دارد و قسمت زیرین که داخل استخوان و بافت‌های نگه‌دارنده قرار گرفته، ریشه دندان نامیده میشود. تاج دندان از داخل به خارج شامل مغز یا پالپ دندان، عاج و میناست و ریشه دندان نیز از سه بخش تشکیل شده؛ در قسمت خارجی ریشه بافتی به نام سمان وجود دارد، داخل سمان عاج و داخل عاج هم پالپ ریشه قرار گرفته است.
پوسیدگی‌های دندان، ضربه‌هایی که باعث شکستگی دندان میشود و کارهای دندانپزشکی وسیع و پیشرفته ازجمله عللی است که به پالپ دندان‌آسیب می‌زند.
مهم‌ترین عامل آسیب دیدن پالپ دندان، پوسیدگی است، پس از صرف غذا، لایه‌ای بیرنگ و چسبنده به نام پلاک دندانی روی سطح دندان‌ها تشکیل میشود. این پلاک‌ها در بعضی نقاط مانند طوق دندان، سطح جونده و فاصله تماس بین دندان‌ها بهتر و بیشتر شکل می‌گیرد. البته اگر به صورت منظم و حداقل دو بار در روز مسواک بزنیم، پلاک‌ها و میکروب‌ها از روی سطح دندان جابه‌جا میشود که این کار مانع اسیدی شدن بزاق دهان خواهد شد.
حدود ۳۰ دقیقه پس از صرف هر وعده غذا، مواد قندی توسط میکروب‌هایی که داخل دهان به شکل اسید درآمده و حدود ۲۰ دقیقه نیز این حالت اسیدی در دهان حفظ میشود؛ بنابراین با توجه به صرف سه وعده غذا و سه میان وعده در روز، حدود ۱۲۰ دقیقه دهان انسان اسیدی است .
با توجه به آنچه گفته شد، مشخص است که اگر فرد مسواک نزند و از نخ دندان استفاده نکند، شرایط بسیار بدتر خواهد شد، اما اگر شما هم جزو آن گروه هستید که فقط مسواک می‌زنند و استفاده از نخ دندان را چندان مهم نمی‌دانند، باید بدانید بسیاری از پوسیدگی‌ها در فاصله میان دندان‌ها ایجاد میشود.در صورت استفاده نادرست از نخ دندان، پلاک میکروبی در محل تماس دندان‌ها باقی می‌ماند و بتدریج با تشکیل اسید و فعالیت‌های مخرب میکروب‌ها، مینای دندان تخریب و پوسیدگی دندانی ایجاد میشود و کم‌کم پیشرفت میکند تا به عاج دندان برسد.البته نباید انتظار داشت در صورت مسواک نزدن یا استفاده نکردن از نخ دندان، پوسیدگی در عرض یک یا چند روز به عمق دندان نفوذ کند. پیشرفت پوسیدگی به زمان نیاز دارد و بسرعت اتفاق نمی‌افتد.
پوسیدگی پس از مینا به عاج دندان می‌رسد و در این قسمت با سرعت بیشتری گسترش می‌یابد و بافت را تخریب میکند؛ به طوری که در برخی مواقع ممکن است فرد حتی متوجه پوسیدگی دندانش نشود، ولی هنگام غذا خوردن ناگهان دندان بشکند؛ در واقع زمانی که پوسیدگی به عاج دندان می‌رسد، با فشار ناشی از جویدن غذا هم دندان میتواند بشکند.
در برخی موارد گرما و سرما یا ترشی و شیرینی مواد غذایی و مایعات نیز باعث دندان درد میشود که اگر چنین علائمی وجود داشت، هرچه زودتر باید به دندانپزشک مراجعه کرد تا دندان پوسیده در مراحل اولیه درمان شود.
پس از این که پوسیدگی به قسمت داخل عاج رسید، سرعت پیشرفت آن بسیار بیشتر میشود و به همین دلیل باید قبل از این مرحله برای درمان اقدام کرد.
در صورت درمان نکردن بموقع دندان درد ، هر قدر پوسیدگی افزایش یابد، اقدامات درمانی هم باید گسترده‌تر شود؛ در چنین شرایطی متاسفانه میزان ماندگاری ماده پرکننده کمتر خواهد شد. بنابراین مراجعه بموقع و در مراحل اولیه نکته مهمی است که مردم نباید آن را فراموش کنند.
اگر در مراحل اولیه آسیب مینا، برای درمان اقدام شود، حتی می‌توان بدون پرکردن و به کمک شیوه‌هایی مانند استفاده از دهان‌شویه‌های مناسب یا فلوراید موضعی، آن را برطرف کرد. در پوسیدگی‌های جزئی هم با پرکردن ساده دندان‌ها، مشکل براحتی حل میشود، ولی در شرایطی که پوسیدگی دندان خیلی گسترده شده باشد، نه‌تنها منطقه پرکردن وسیع‌تر میشود، بلکه ماندگاری آن نیز کاهش می‌یابد. علاوه بر این، همان طور که قبلا نیز گفته شد، اقدامات دندانپزشکی پیشرفته یکی از عللی است که موجب درگیری پالپ دندان میشود.
زمانی که پوسیدگی به مغز دندان نزدیک میشود، برآمدگی داخل پالپ ایجاد میشود که در مراحل اولیه قابل برگشت است، اما اگر بیمار به دردهای هشداردهنده توجهی نداشته باشد و برای درمان اقدام نکند، بافت پالپ بتدریج دچار مشکلات برگشت‌ناپذیر خواهد شد.در چنین شرایطی، بیمار دندان درد شدیدی دارد که او را ناچار به مراجعه خواهد کرد. در این مواقع مشخص میشود پالپ دندان دچار مشکلات غیرقابل برگشت شده و در نتیجه درمان ریشه باید آغاز شود.
در برخی موارد و البته بندرت ممکن است فرد در این مراحل هم درد نداشته و متوجه پوسیدگی دندان نشود. با توجه به این موضوع توصیه میشود حتما هر شش ماه یک بار یا حداکثر سالی یک مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنید.
