دلایل رشد موهای زاید

رشد یکی دو تا موی زائد، ممکن است بعضی از خانم ها را حسابی نگران کند و باعث شود آنها برای دانستن دلایل رشد موهای زاید به پزشکان متعددی مراجعه کنند. در حالی که عده ای دیگر اصلا توجهی به این موها ندارند و مراجعه به پزشک را ضروری نمی دانند.

به محض این‌ که رشد موهای زائد شروع می‌شود، خانم‌ها به فکر می‌افتند تا هر چه زودتر آنها را از بین ببرند. برای همین هم از شیوه های مختلفی کمک می گیرند تا از شر این موها خلاص شوند. در صورتی باید دلایل رشد موهای زاید، تشخیص داده و درمان شود. بنابراین مهم است بدانیم این موها به چه دلیلی ایجاد شده است تا بتوانیم روش درمانی مناسبی را نیز انتخاب کنیم.

اختلالات هورمونی و رشد موهای زاید در زنان

دلیل رشد موهای زائد در خانم ها معمولا اختلال هورمونی است که سبب افزایش هورمون مردانه در زنان می شود. ممکن است اشکال از تخمدان یا از غدد فوق کلیوی باشد. به این نکته هم باید توجه کرد که با توجه به وضعیت هورمونی برخی از خانم ها در دوران بارداری و تحت تاثیر هورمون های مربوط به آن دچار افزایش موهای زائد می شوند. در دوران یائسگی نیز چون هورمون زنانه کاهش می یابد ممکن است فرد دچار افزایش موهای زائد شود. به هر حال هر اشکالی در سیستم هورمونی و برهم خوردن تعادل آن که سبب افزایش میزان هورمون های مردانه شود، عامل بروز موهای زائد است.

نشانگانی وجود دارد به نام نشانگان تخمدان پلی کیستیک که معمولا در خانم هایی بروز می کند که چاق هستند، در تخمدان تخمک گذاری ندارند، در سونوگرافی تخمدان های بزرگ و صدفی شکل دارند و تخمک های متعددی در سطح تخمدان آنها دیده می شود. این تخمک ها آزاد نمی شوند و سیکل ماهانه در این خانم ها مرتب نیست. گاهی ۲ ماه یکبار یا ۳ ماه یکبار عادت می شوند و معمولا موهای زائد در تمام بدن یا صورت آنها وجود دارد.

تعداد فولیکول های مو در هر فرد ثابت است و از بین نمی رود ولی مو وقتی به صورت ضخیم و با رشد زیاد پدیدار می شود غیرطبیعی است به ویژه اگر در صورت خانمی نمایان شود. اگر خانمی دچار این نوع موهاست و اختلال قاعدگی دارد لازم است ابتدا به پزشک زنان مراجعه کند تا تشخیص داده شود. معاینه و سونوگرافی و آزمایش هورمونی لازم است. اگر افزایش وزن دارد باید رژیم غذایی بگیرد و وزن خود را پایین بیاورد و هر بیماری زمینه ای که مربوط به تخمدان یا غدد فوق کلیوی است باید تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد. درمان پرمویی در این خانم ها طولانی است به دنبال درمان سطح هورمون مردانه کاهش می یابد و سرعت رشد موهای زائد کم می شود و از حالت ضخیم بودن بیرون آمده، نازک تر شده و رشد آنها کم می شود. بعد از ۶ ماه آز آغاز درمان هورمونی باید موهای زائد لیزر یا سوزانده شوند تا فرد احساس ناراحتی نکند.

برخی خانم ها بدون اینکه علت اولیه رشد موهای زاید را درمان کنند مبادرت به انجام لیزر می کنند. اگر علت اولیه رشد موهای زاید درمان نشود ممکن است مجددا رشد موهای زاید آغاز شود. لازم است با مراجعه به پزشک زنان، معاینه و سونوگرافی برای بررسی کیست تخمدان مشکل و دلیل بروز موهای زائد مشخص شود. گاهی مشکل تخمدان پلی کیستیک نیست ولی ممکن است در تخمدان کیست های بزرگی ایجاد شود که تولیدکننده هورمون مردانه اند و این نوع کیست ها باید تحت عمل جراحی قرار گیرند. اما فردی که تخمدان پلی کیستیک دارد نیازی به جراحی ندارد و با درمان های هورمونی مشکل برطرف می شود. اگر منشأ تولید هورمون مردانه و ایجاد موی زائد مشکل غدد فوق کلیوی باشد باید توسط متخصصان غدد تشخیص داده و درمان شود.

با توجه به این که موهای زائد به علل متفاوتی ایجاد می شود، لازم است در بررسی های آزمایشگاهی، هورمون های مختلف بدن را بررسی و کنترل کنیم و بعضی از اختلالات آنزیمی نیز باید بررسی شود. گرفتن شرح حال دقیق و کامل از بیمار نیز در تشخیص علت پرمویی موثر خواهد بود.

در بیش از ۹۰ درصد موارد، رویش موهای زائد به علل خوش خیم مربوط می شود و با برطرف کردن علت اصلی، این مشکل هم درمان خواهد شد. بنابراین تنها کاری که باید برای برطرف کردن موهای زائد انجام شود، مراجعه به پزشک و تشخیص دلایل رشد موهای زاید است تا با درمان آن، رشد موهای زائد هم برطرف شود.

سوالات متداول

 چگونه اختلال هورمونی می‌تواند بر رشد موهای زائد تاثیر بگذارد؟ 

 حدود ۱۰ درصد از زنان دچار پرمویی هستند یعنی رشد موهای آنها شبیه الگوی روش رشد موهای مردان است این امر بدین معناست که این افراد در نقاطی دچار پرمویی هستند که معمولاً موی وجود ندارد مانند صورت، شکم، ران یا باسن. در حدود نیمی‌از موارد پرمویی به علت بالا رفتن سطح هورمون‌های جنسی مردانه یا آندروژن به وجود می‌‌آید. یکی از دلایل شایع پرمویی در زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک است و زنانی که دچار این اختلال هستند شاهد رشد بیش از حد موهای صورت یا موهای زائد بدن خود می‌باشد زیرا در این اختلال سطح تولید آندروژن افزایش پیدا می‌‌کند. اکنون این سوال مطرح می‌شود که چگونه می‌توان از شر موهای زائد بدن خلاص شد؟ پرمویی بدن و صورت زنان با روش‌های درمانی که شامل دارو برای تنظیم عملکرد تخمدان‌ها و کاهش سطح آندروژن تولید شده توسط آنها است می‌باشد. معمولا اولین روشی که برای درمان این مشکل وجود دارد مصرف قرص ضد بارداری است. در صورتی که این دارو تاثیری نداشته باشد از سایر داروهای ضد آندروژن استفاده خواهد شد اما افرادی که قصد باردار شدن را دارند باید از مصرف این داروها خودداری کنند زیرا می‌تواند باعث بروز نقایص مادر زادی شوند. افزایش سطح رشد موهای زائد از دلایل بارز اختلالات هورمونی است.

 آیا یائسگی باعث افزایش موهای زائد می‌شود؟ 

 حتی اگر هورمون‌های بدن شما متعادل باشند این وضعیت تا همیشه ادامه نخواهد یافت و در دوران یائسگی با کاهش سطح استروژن، سطح آندروژن که باید تحت کنترل باشد می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی ناخواسته از قبیل افزایش رشد موها شود. در دوران یائسگی تعداد زیادی از زنان شاهد تغییر در سطح رشد موهای خود خواهند بود و موهای شقیقه آنها دچار ریزش می‌شوند و دچار رویش موهای زائد به ویژه در قسمت پشت لب یا روی چانه خود خواهند شد که این موها یا به شکل چند تار موی تیره یا موهای زبر و کلفت شبیه ریش مردان دیده می‌شود. این موها می‌توانند به صورت تیره و کلفت یا نازک و کرکی به وجود بیایند. استفاده از مکمل استروژن می‌‌تواند به زنانی که در دوران یائسگی دچار رویش موهای زائد هستند کمک کند اما قبل از مصرف آن باید با پزشک خود مشورت نمایند.

 آیا غدد فوق کلیوی باعث افزایش موهای زائد صورت و بدن می‌شوند؟

 اگر شما به صورت ناگهانی دچار رشد موهای زائد شده اید باید به پزشک مراجعه کنید زیرا در برخی موارد نادر پرمویی می‌تواند به علت اختلال غدد فوق کلیه به وجود بیاید. در سندروم کوشینگ محصول اصلی غدد فوق کلیه که کورتیزول است افزایش پیدا می‌‌کند و علاوه بر کورتیزول سطح آندروژن نیز افزایش می‌‌یابد. در هایپرپلازی مادر زادی غدد فوق کلیه یک یا چند عدد از آنزیم‌هایی که وظیفه تولید کورتیزول را بر عهده دارند و اندازه کافی وجود ندارند و پیش ماده به عوامل تولید کننده آندروژن تبدیل می‌‌شود و سطح رشد موهای زائد افزایش خواهد داد. تومورهای غده فوق کلیه که معمولاً غیر سرطانی هستند می‌توانند باعث افزایش سطح آندروژن شوند. کنترل این اختلالات به کمک دارو یا انجام عمل جراحی برای خارج کردن تومور باعث کنترل سطح هورمون‌ها و کاهش رشد موهای زائد خواهد شد.

 افزایش وزن چه تاثیری روی موهای زائد دارد؟

 افزایش وزن یکی از دلایل افزایش سطح هورمون تستسترون است و باعث رشد موهای زائد می‌شود. چاقی باعث تغییر نحوه تولید و پردازش هورمون‌ها توسط بدن خواهد شد. هنگامی ‌که هورمون انسولین در بدن افزایش پیدا می‌‌کند و باعث بالا رفتن سطح تولید هورمون‌های مردانه می‌شود. چاقی با سندروم تخمدان پلی کیستیک و دیابت که بر روی سطح انسولین تاثیر می‌‌گذارد ارتباط دارد اما خبر خوبی که باید به شما بدهیم این است که تغییر سبک زندگی باعث می‌شود که هورمون‌های شما متعادل شوند. کاهش وزن می‌تواند باعث پایین آوردن هورمون‌های مردانه شود و میزان رشد موهای زائد را کاهش دهد و باعث بهبود کنترل قند خون و بهبود باروری خواهد شد. برای کاهش عوارض حاصل از پرمویی بدن پزشک به شما رژیم غذایی که حاوی قند و چربی ترانس کمتری است اما سرشار از غذاهای حاوی آنتی اکسیدان است از قبیل میوه و سبزیجات و گوشت بدون چربی و روغن سالم می‌باشد را توصیه خواهد کرد.

 آیا بارداری از علل افزایش موهای زائد است؟ 

 بارداری همانند سایر تغییرات هورمونی که در زندگی زنان رخ می‌‌دهد باعث می‌‌شود که رشد موهای زائد افزایش پیدا کند. در دوران بارداری افزایش سطح هورمون‌ها باعث می‌شود که موها کلفت تر، زبرتر، سیاه تر و سریع‌ تر رشد کنند این فرایند فقط در موهای سر رخ نمی‌‌دهد بلکه همه بدن را درگیر می‌‌کند و موهای کلفت و سیاه جای موهای نرم و کرکی را می‌گیرند. شکم و صورت و سینه و ران شایع ترین نقاطی هستند که درگیر رشد موهای زائد می‌شوند. شاید شما هم از پیرزنان این جمله را شنیده باشید که پرمویی شکم در دوران بارداری به این معنا است که جنین پسر می‌باشد اما واقعیت این است که هورمون‌ها هیچ ارتباطی با جنسیت جنین ندارند و پر مویی فقط یکی از علائم و نشانه‌های عجیب و غریب بارداری است. در دوران بارداری بهترین روش برای از بین بردن موهای زائد شیو کردن است و سایر روش‌های موجود مورد تایید نمی‌باشد. اگر شما نیز در دوران بارداری قرار دارید و چهار پرمویی هستید کمی صبر کنید زیرا پس از بارداری باید رشد موهای زائد شما به حالت عادی برگردد.

 مصرف چه داروهایی رشد موهای زائد را تشدید می‌کند؟ 

 اگر شما از استروئیدها مانند پردنیزولون یا دانازول برای درمان اندومتریوز استفاده می‌کنید به احتمال زیاد دچار پرمویی خواهد شد زیرا این داروها از مشتقات آندروژن هستند. سایر داروها از قبیل ماینوکسیدل که برای کاهش یا متوقف کردن ریزش موها به کار می‌روند می‌توانند باعث افزایش رشد موهای زائد در بدن شوند. سایکلوسپودینگ دارویی که برای اختلال هورمونی تجویز می‌‌شود و برخی از داروهای ضد تشنج باعث افزایش رشد موهای زائد خواهد شد. پس از قطع مصرف این داروها روند رشد موهای زائد متوقف می‌شود اما هنگامی ‌که شما از آنها استفاده می‌کنید یا از روش‌های موجود برای رفع موهای زائد استفاده می‌نمایید شاهد رشد موهای زبر و تیر خواهید بود.

 آیا بیماری تیروئید بر افزایش موهای زائد تاثیر دارد؟ 

 مشکلات مربوط به غده تیروئید معمولاً با ریزش موها ارتباط دارد اما جالب است بدانید که در برخی موارد باعث افزایش رشد موها می‌شوند اما معمولاً با الگوی ریزش موی مردانه که به افزایش سطح آندروژن ارتباط دارد تناسبی ندارند. به عبارت دیگر زنان در نقاطی از بدن و صورت خود دچار پرمویی می‌شوند که در میان زنان یا مردان، عادی محسوب نمی‌شود اما گاهی اوقات اختلال در عملکرد تیروئید با سایر مشکلات هورمونی از قبیل افزایش سطح هورمون پرولاکتین متقارن خواهد شد. پزشک به انجام یک چکاپ کامل می‌پردازد تا به این نتیجه برسد که مشکل شما کجاست و به درمان آن بپردازد و با درمان مشکل شما رشد موهای زائد متوقف خواهد شد.

برای آشنایی با ” روش های درمان هیرسوتیسم ” بر روی لینک کلیک کنید.

منبع: آفتاب. راستینه