دلایل درد ساتیک

درد سیاتیک به درد و ضعفی گفته می شود که درعصب سیاتیک بدن ایجاد میشود ومعمولا این علائم دریک طرف بدن بروز می کند. در هر کدام از ساق پاها یک عصب سیاتیک وجود دارد این عصب یکی از بلندترین عصب ها در بدن است هرعصبی از چندین ریشه عصبی که در نخاع قرار دارد خارج می شود و سپس از روزنه های ساکرام عبورمی کند و به یکدیگر متصل می شوند و دردعصب سیاتیک بوجود می آید.عصب سیاتیک از بین لایه های عمیق ماهیچه های باسن عبور می کند و به سمت ماهیچه ها ی عمیق پشت ران گسترش میبابد و سپس به سمت پایین یعنی در ناحیه خارجی لبه ساق پا قرار می گیرد. در افراد سالخورده سیاتیک معمولا ناشی از فرسوده شدن ستون مهره ها مانند استنوزیس ستون مهره ها (تنگی کانال نخاعی ) است. این ناحیه قسمتی است که عصب سیاتیک از آن عبور کرده است و این عارضه باعث آسیب رساندن و فشرده شدن عصب سیاتیک می شود. عصب سیاتیک یکی از بزرگترین و طولانی ترین عصب ها در بدن است که از ناحیه تحتانی ستون مهره ها شروع می شود و به سمت استخوان پلویس و باسن امتداد دارد. درد در پشت ساق پا به دو قسمت تقسیم می شود، دردعصب زمانیکه آسیب دیدگی یا فشار بروی عصب سیاتیک ایجاد شود رخ میدهد.

درد رگ سیاتیک می تواند به صورت دردهای ملایم یا شدید در نواحی مفصل کمر، باسن، پا و ساق پا ظاهر شود. شما همچنین ممکن است با احساس ضعف وبی حسی در این نواحی مواجه شوید. بوسیله آسیب دیدگی های عصب و فشار روی عصب مانند فشار روی مهره ها (استخوان های ناحیه کمروگردن) ایجاد می شود. بر اساس گفته های انجمن جراحان ارتوپد آمریکا درد عصب سیاتیک معمولا در افراد بین سن ۳۰ و ۵۰ سال رخ می دهد.

یکی از رایجترین دلائل سیاتیک اختلالات دیسکی مانند بیرون زدگی یا لغزندگی دیسک است این عارضه زمانی ایجاد می شود که مواد نرم و ژله ای داخل دیسک براثر پارگی دیسک بیرون میزند و به عصب سیاتیک فشار وارد می کند. گرفتگی ماهیچه ها هم می توانند با فشار بر روی عصب سیاتیک که از بین ماهیچه ها عبورکرده اند باعث بروز درد سیاتیک شوند یکی دیگر از این شرایط ابتلا به سندروم پریفورمیتس است که ماهیچه پریفورمیتس باعث تحریک عصب سیاتیک می شود و درد رگ سیاتیک ایجاد می شود. دلائل نادر دیگری که باعث بروز درد عصب سیاتیک می شود در زیر ذکرشده است:

۱-  عفونت

۲-  تومور

مواردی که می تواند خطر بروز سیاتیک را افزایش دهد شامل موارد زیراست:

۱-  بارداری

۲-  افزایش وزن

۳-  سیگارکشیدن

به صورت کلی هرگونه فشار یا آسیب دیدگی که باعث تحریک و فشرده شدن عصب سیاتیک شود میتواند منجر به درد سیاتیک شود، اما در اکثرموارد دلیل خاصی برای بروز درد سیاتیک مشخص نشده است. این عارضه عصبی آزار دهنده معمولاً موجب درد گزنده ای در کپلها می شود که تا ران و ساق پا و غالباً پایین پا کشیده می شود . عارضه سیاتیک غالباً با ضعف و کرختی همراه است . فتق دیسک ، التهاب مفصل ، مهره ها و التهاب عصب سیاتیک همه ممکن است علت این مسئله باشند .شما ممکن است دردهای شدیدی که ازناحیه کمرشروع می شود وبه سمت ساق پا متمایل می شود را تجربه کرده باشید. دردسیاتیک براثراختلالات درعصب سیاتیک ایجاد می شود وباعث ایجاد درد درپشت ساق پا وناحیه تحتانی کمرمیشود درداین عصب ممکن است براثر پارگی دیسک یا آسیب دیدگی استخوان پلویس ایجاد شود شما می توانید. با انجام تمرینات ورزشی درخانه به کاهش درد ناشی ازعصب سیاتیک کمک کنید.

علائم ونشانه ها

دردی که بر اثر سیاتیک ایجاد می شود هم به صورت خفیف وهم به صورت شدید است این درد میتواند به تدریج یا یک دفعه وناگهانی ایجاد شود درد سیاتیک شبیه به گرفتگی هم توصیف میشود و می تواند با سوزش و درد شدید همراه باشد و علائمی مانند سوزش سوزن شدن، بی حسی وضعف را در پی داشته باشد. درد سیاتیک در ناحیه تحتانی کمر و لگن حس می شود و بعد از این قسمت ها به سمت ران ها و ساق پا گسترش میابد یکی از مواردی که این درد را از دردهای دیگر ناحیه کمر متمایزمی کند دردی است که به زیر زانو امتداد دارد و گسترش پیدا می کند درد سیاتیک ممکن است با انجام بعضی از فعالیت ها مانند عطسه کردن، سرفه، برخاستن و نشستن شدید ترشود. درد وعلائم سیاتیک معمولا درمراحل اولیه شدید تراست زیرا دراین مرحله التهاب وفشارعصب سیاتیک بیشتراست این درد به تدریج بعد از این زمان تا بهبودی کامل کاهش میابد. زمان رایج بهبودی آن بین ۴ تا ۸ هفته است. درد رگ سیاتیک اغلب با انجام فعالیت هایی مانند خم شدن، دویدن، نشستن (مخصوصا هنگام رانندگی) در حین انجام فعالیت ها و حرکات روزمره چه به صورت فعال وچه به صورت غیرفعال می تواند بروز کند. در موارد نادری که فشردگی عصب سیاتیک شدید باشد ضعف شدیدی در ساق پا و اختلال درعملکرد روده ومثانه ایجاد می شود، در صورتیکه با این علائم مواجه شدید باید بلافاصله به پزشک مراجه کنید این علائم می تواند نشان دهنده آسیب دیدگی شدید عصب باشد.

تشخیص 

پزشک برای تشخیص دقیق ازجزئیاتی مانند شرح کامل سلامتی بیمار، ماهیت و طول دوره بروز علائم و فعالیتی که باعث ایجاد درد می شود اطلاعاتی کسب می کند پزشک همچنین عملکرد عصب های بدن را با کنترل استقامت، حس و واکنش در ساق پا ارزیابی میکند درصورتیکه بیمار با علائمی مانند اختلال درعملکرد روده یا مثانه مواجه شود پزشک انجام آزمایش روده و مثانه را برای ارزیابی حس و وضعیت ماهیچه ها توصیه می کند. درصورتیکه درد سیاتیک برای هفته ها دربدن پایدارباشد آزمایش عکس بردای اشعه ایکس میتواند هرگونه تغییرات استخوان درستون مهره ها وپلویس را نشان دهد ودلائل دیگر بروز درد مانند تومور وعفونت را شناسایی کند آزمایش های عکس برداری دیگر مانند سی تی اسکن و ام آرآی هم برای شناسایی اختلال جزئی تر مانند اختلالات درعصب ها، اختلالات دیسکی وستون مهره ها توصیه می شود.

درمان 

نکته مهم در درمان کمردرد و ساتیک ,تشخیص دقیق علت آن است .هدف اولیه درمان های اولیه کاهش درد است.در بسیاری از موارد ترکیبی از درمانها به رفع مشکل کمک کرده و موجب میشود فرد بتواند فعالیتهای خود را از سر بگیرد . روش های اصلی در درمان ، تغییر درفعالیت ها، درمان کمر درد با دارو ، درمان های فیزیکی ، جراحی بسته و غیره می باشند .

درمان ها ومسکن هایی که برای کاهش درد سیاتیک استفاده میشود شامل موارد زیر است:

درمان های اولیه (خانگی)

استراحت یکی از مواردی است که برای کاهش درد سیاتیک استفاده می شود البته دوره استراحت نباید طولانی باشد تحقیقات نشان میدهد که استراحت مطلق باعث ریکاوری و احیای سریع بیمار نمی شود و در حقیقت ممکن است روند بهبودی را هم به تاخیر بیاندازد پس افراد مبتلا به سیاتیک باید از انجام فعالیت های شدید و سنگین خودداری کنند و فقط فعالیت های ملایم انجام دهند انجام فعالیت های ملایم به روند بهبودی بیمار کمک می کند و التهابات را کاهش میدهد. درد سیاتیک اغلب باعث ایجاد محدودیت درانجام فعالیت های روزمره میشود درادامه تعدادی از درمان های خانگی به شما معرفی خواهد شد:

۱-  روی صندلی های کوتاه و نرم خم نشوید، بلند نشوید یا نشینید این کار باعث تشدید درد رگ سیاتیک میشود.

۲-  در صورتیکه به داروها حساسیت نداشته باشید یا کم خون نباشید میتوانید برای کاهش درد عصب سیاتیک از مسکن ها ی بدون تجویز پزشک مانند استامینوفن، آسپیرین یا ایبوپروفن استفاده کنید.

۳-  از کمپرس یخ روی مفصل استفاده کنید درصورتیکه کمپرس یخ درخانه ندارید ازبسته های سبزیجات یخ زده استفاده کنید کمپرس یخ اولین راه حل برای کاهش درد رگ سیاتیک است. همچنین از یک نفر بخواهید که موضع درد را بوسیله مکعب های یخ ماساژ دهد، زمانیکه پوست محل درد بسیار خنک شد باید مکعب ها رابروی پوست حرکت دهید که از سوختگی پوست جلوگیری شود.

۴-  بعد از ماساژ با یخ و کاهش درد میتوانید پدهای الکتریکی  گرم را برای تسکین درد رگ سیاتیک روی مفصل استفاده کنید دقت کنید که همراه با پدهای گرم نخوابید چون ممکن است با سوختگی شدید مواجه شوید.

۵-  در صورتیکه پدهای الکتریکی گرم در منزل ندارید میتوانید یک حوله دستی را در آب گرم قرار دهید و آنرا روی مفصل کمر بگذارید تعدادی از متخصصین فیزیوتراپی معتقدند استفاده از رطوبت گرم باعث نفوذ عمیق تر گرما به بافت ها میشود و نتیجه بهتری در کاهش درد عصب سیاتیک پا و کمر دارد. از حوله مرطوب همراه با پدهای الکتریکی استفاده نکنید چون ممکن است با عث ایجاد شوک های الکتریکی شود.

۶-  شما ممکن است با استراحت بروی یک سطح محکم و قراردادن یک بالش درزیرزانوی خود احساس بهتری داشته باشید مورد دیگری که میتوانید درهنگام خوابیدن انجام دهید خوابیدن به پهلو و قرار دادن یک بالش در بین زانوها و صاف بودن مفصل کمراست همچنین استفاده از صندلی های راحتی و لم دادن روی آنها مفید است.

۷-  شرایط خود را آسان بگیرید وبرای مدت زمان بیشتراز دو روز در رختخواب استراحت نکنید خوابیدن طولانی مدت میتواند باعث تشدید شرایط شود فعالیت هایی را انجام دهید که تحمل انجام آنها را دارید و انتظار نداشته باشید که در هنگام شب وضعیت شما بهبود یابد و با درد عصب سیاتیک پا و کمر مواجه نشوید.

دارو

مصرف داروهای مسکن مانند پاراستامول و داروهای ضدالتهاب بدون استروئید می تواند به درمان درد سیاتیک کمک کند در مواردی که گرفتگی ماهچه ها باعث ایجاد درد سیاتیک شده است مصرف شل کننده عضلات می تواند مفید باشد زمانیکه درد شدید باشد مصرف داروهای حاوی مخدرمانند (پتیدین ومورفین) لازم است داروهای دیگری که ممکن است مصرف شود شامل مصرف داروهای ضدافسردگی درمیزان دوز پایین (باعث کاهش تحریک عصب ها می شود) وتزریق کورتیزون درناحیه اپیدورال است.

تزریق

دراین روش استروئید درناحیه دورا(dura) کیسه ای اطراف عصب که حاوی مایع نخاعی است تزریق میشود  قبل از این تزریق ناحیه تزریق بوسیله بی حس کننده بی حس میشود. باتزریق استروئید درکیسه دورا میتوان باعث کاهش التهابات ناشی ازاختلالاتی مانند استنوزیس ستون مهره ها،بیرون زدگی دیسک،بیماری فرسودگی دیسک و عصب سیاتیک پا شویم هم چنین با تزریق میتوان التهابات پروتئینی را درون ساختارها که باعث ایجاد درد شده اند را از بین برد. تزریق درناحیه اپیدورال درحدود ۵۰ درصد بیماران موفقیت آمیزبوده است وباعث کاهش دردناحیه تحتانی کمرشده است. اما تاثیرتزریق استروئید درکاهش درد به صورت موقت ازیک هفته تایکسال است این تزریق برای افرادی که دچار دردهای شدید مفصل کمرهستند بسیارمفید است و به آنها  فرصت پیشرفت توانبخشی مفصل را میدهد تزریق استروئید باید محدود باشد و حداکثرهر بیمار میتواند این تزریق را ۳ مرتبه در یک سال انجام دهد اما همیشه این تعداد مرحله تزریق برای کاهش درد نیاز نیست در صورتیکه با یک یا دوبار تزریق درد بیمار کاهش یافت پزشک به بیمار توصیه میکند که تزریقات بعدی را هنگام بازگشت مجدد درد سیاتیک انجام دهند. عوارض این روش شامل موارد زیر است:

۱-  ایجاد ترشحات، این به این معنی است که سوزن به عمق کیسه دورال در مایع نخاعی رسوخ میکند این ترشحات منجر به  ترشحات مایع نخاع و سردردهای شدید میشود.

۲-  ایجاد عفونت در فضای اپیدورال یکی دیگر از موارد خطرناک است.

۳-  خطرفلج شدن به دلیل اینکه نخاع دربالاترین قسمت ستون مهره ها قرار دارد. به ندرت این اختلال  ایجاد میشود اما ممکن است با تزریق به ناحیه نخاع آسیب برسد و باعث فلج شدن فرد شود.

طب سوزنی

درگذشته ازطب سوزنی با قراردادن سوزن درنقاط خاصی ازبدن برای درمان درد رگ سیاتیک استفاده میکردند اما امروزه هنوز شواهدی، درمان بوسیله این روش را تایید نکرده است با این حال تعدادی از افراد از کاهش درد عصب سیاتیک با استفاده از این درمان صحبت میکنند. کمبود شواهد و مدارک در مورد تاثیر این درمان میتواند میزان تاثیر گذاری آن را در درمان با مشکل مواجه کند و کمتر از این روش استفاده شود. به دلیل اینکه طب سوزنی با قراردادن سوزن در نقاطی از بدن انجام میشود مقایسه آن با درمان مصنوعی که از این روش تقلید کرده است کارمشکلی است.

تمرینات ورزشی

زمانیکه بیمار توانست درد رگ سیاتیک کمر و پا را در مفاصل خود کنترل کند پزشک ممکن است بیمار را به مراکز فیزیوتراپی معرفی کند یا انجام برنامه تمرینات ورزشی منظم را به اوتوصیه کند این تمرینات به منظور استقامت مفصل کمر و بهبود حالت مفصل انجام میشود ماندن طولانی مدت در رختخواب ایده خوبی برای درمان سیاتیک و درد مفصل کمرنیست و باعث تشدید شرایط میشود برای کاهش درد میتواند چند روز اول را استراحت کرد اما بیشتر از این مدت میتواند باعث ضعیف شدن ماهیچه هایی شود که از ستون مهره ها محافظت میکند برای درمان سیاتیک ناشی از بیرون زدگی دیسک کمرپزشک ادامه دادن فعالیت ها را به فرد توصیه میکند جلوگیری ازانجام فعالیت باعث تشدید درد رگ سیاتیک میشود.

کایروپراکتیک

شواهد زیادی نشان میدهدکه ماساژ ستون مهره ها و درمان دستی ستون مهره ها در  درمان سیاتیک ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر مفید است اگرچه ممکن است با ماساژ ستون مهره ها هم آسیب دیدگی های بعدی به دیسک ها مانند بیرون زدگی دیسک کمر ایجاد شود علاوه براین افرادی که دچارپوکی استخوان و روماتیسم ناشی از آرتروز هستند، باید از درمان دستی ستون مهره ها جلوگیری کنند.

فیزیوتراپی

از جمله درمان های فیزیوتراپی می توان به درمان های دستی، به کاربردن یخ و گرما و انجام تمرینات خاص برای درمان درد سیاتیک اشاره کرد. تعدادی ازافراد با کمک درمان هایی مانند کایروپراکتر(درمان دستی)ماساژ و طب سوزنی به نتایج موفقیت آمیزی دست یافته اند.

از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات  عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت  و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)