بزرگ شدن خوش خیم پستان مردان، ناشی از تکثیر غده های تشکیل دهنده پستان است. ژنیکوماستی در مردان از جنبه بالینی، اینگونه تعریف شده که، وجود تجمعی است گسترده قابل انعطاف و یا سفت، در نوک سینه ها. عارضه ای که به عنوان pseudogynecomastia ، یا lipomastia ، شناخته میشود، مشخصه ای است از رسوب چربی بدون تکثیر غده. اگرچه gynecomastia معمولا دو طرفه است، اما می تواند یک طرفه نیز باشد. میزان شیوع ژنیکوماستی در آمارها متفاوت ولی نسبتا بالا و حدود ۳۲ تا ۴۲ درصد می باشد. در بعضی از مطالعات میزان شیوع در بین نوجوانان تا ۶۵ درصد گزارش شده است. در ۲۵ تا ۷۵ درصد بیماران ژنیکوماستی دوطرفه است. درمان ژنیکوماستی موضوعی است که در ادامه به آن می پردازیم.
ژنیکوماستی در ۵۰ درصد ورزشکارانی که از آندروژن ها و استروئیدهای آنابولیزان سوء استفاده می کنند، ایجاد می شود.
علت ژنیکوماستی
عوامل متعددی می توانند باعث ایجاد ژنیکوماستی شوند اما در بسیاری از موارد علت مشخصی یافت نمی شود. بیشتر محققان، ژنیکوماستی را ناشی از تحریک بافت پستان به وسیله استروژن ها یا مواد شبیه استروژن افزایش یافته موجود در گردش خون می دانند و در مطالعات اخیر، درمان های طبی بر این اساس پایه ریزی شده اند. هر چند هنوز هم درمان استاندارد بافت پستان بزرگ شده، برداشتن به وسیله جراحی می باشد.
روش درمان ژنیکوماستی
احتمال کاهش ژنیکوماستی به طور خودبخودی بسیار کم است و عمدتاً در اغلب موارد، با درمان های پزشکی، به سمت فیبروز (افزایش فیبر و غیرقابل برگشت) و هیالینیزاسیون (تبدیل بافت به ساختار هیالین) پیش میرود. قطع داروهایی که باعث ژنیکوماستی میشوند، ممکن است بهبود اختلال سیستمیک یا بازگشت فیزیولوژیک طبیعی ژنیکوماستی را فراهم کند، اما در مواردی که بیماری طولانی مدت شده و بافت پستان فیبروتیک شده است، ممکن است موثر نباشد. بنابراین، هنوز هم روشهای جراحی به عنوان درمان استاندارد برای ژنیکوماستی محسوب میشوند.
تا چند سال پیش، درمان جراحی ژنیکوماستی عمدتاً شامل برداشت بافت از طریق برش باز بود، اما امروزه باید از این روش درمانی اولیه خودداری کرد. در سالهای اخیر، روشهای درمان ژنیکوماستی تغییر کرده و در اکثر موارد از لیزر لیپولیز، لیپوساکشن اولتراسونیک، لیپوساکشن Power assisted و در بعضی موارد لیپوساکشن معمولی استفاده میشود. درمان ژنیکوماستی همچنان با چالشهایی همراه است، به دلیل ماهیت سفت و متراکم پستان و وجود پوست اضافی. ژنیکوماستی که بالینی به مدت بیش از ۱۲ ماه باقی مانده باشد، به طور تیپیکی کاملاً برطرف نمیشود. هدف از درمان، حفظ نمای طبیعی پستان مردانه است و نه برداشتن تمام بافت پستان.
روشهای لیپوساکشن اولتراسونیک، لیپوساکشن Power assisted و لیزر لیپولیز، در تمامی گریدهای ژنیکوماستی (بزرگی پستان در مردان) کاربرد دارند، اما لیپوساکشن معمولی به طور عمده در گرید IA و IIA مؤثر است. از طرف دیگر، در بسیاری از مطالعات انجام شده در مورد مردان مبتلا به ژنیکوماستی، افزایش خطر سرطان پستان نسبت به سایر مردان مشاهده نشده است.
اگرچه در کل، فقط یک درصد از کل سرطانهای سینه در آقایان ایجاد میشود (درصد بسیار کمی نسبت به خانمها)، اما باید توجه داشت که در بیماران مبتلا به سندرم کلاین فلتر (XXY)، ریسک ابتلا به سرطان پستان تا ۶۰ برابر افزایش مییابد. بنابراین، در تمامی بیماران مبتلا به ژنیکوماستی (به استثنای سندرم کلاین فلتر)، میتوان به طور منطقی و معقول به درمان جراحی (با استفاده از تکنیکهای مختلف لیپوساکشن با یا بدون برش جراحی) پرداخت، بدون نگرانی از خطر سرطان پستان.
در صورت مشکوک بودن به هیپوگنادیسم (کاهش حجم غدد جنسی)، باید سندرم کلاین فلتر رد شود، زیرا در این گروه از بیماران، به دلیل وجود خطر سرطان، استفاده از روشهای جراحی با برش باز (ماستکتومی) ارجح به نظر میرسد.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” نشانه های ژنیکوماستی ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ژنیکوماستی مطالعه فرمایید.
منبع: دکتر صفایی. کلینیک دوحه