خار پاشنه (Heel Spur) عبارت است از به وجود آمدن یک زایده استخوانی در پاشنه پا که باعث درد و مشکل در راه رفتن می شود. علت خار پاشنه می تواند وارد آمدن فشار یا آسیب به بافت پاشنه پا باشد، که منجر به التهاب و استخوانی شدن رباط های کف پا شود.
▪ علایم شایع
علایم این بیماری درد در کف پاشنه پا به صورت خود به خودی یا در اثر فشار آوردن به پاشنه و کف پاست. همچنین این بیماری می تواند گاها بدون هیچ گونه علامتی باشد.
▪ عوامل افزایش دهنده خطر
از عواملی که باعث پدید آمدن این بیماری می شود، می توان از دویدن یا ایستادن به مدت طولانی و چاقی را نام برد. این حالت در موارد معدودی هم در اثر راه رفتن زیاد به وجود می آید.
▪ پیشگیری
برای پیشگیری از به وجود آمدن این عارضه باید از انجام فعالیت هایی که باعث وارد آمدن فشار مداوم به پا می شوند، خودداری کنید. کفشی بپوشید که در قسمت پاشنه یک بالشتک پلاستیکی یا نمدی داشته باشد. همچنین می توانید از کفی های طبی مناسب در کف کفش خود استفاده نمایید. نهایتا هر چقدر که می توانید روی پاشنه پا فشار نیاورید، خصوصا در اوایل درمان بیماری.
▪ عواقب
خار پاشنه معمولا با درمان محافظه کارانه قابل معالجه است . درمان های موثری برای این بیماری موجود است که بهترین آنها استفاده از شوک ویوتراپی می باشد. شوک ویو با استفاده از امواج مافوق صوت (Ultra Sonic) درمان موثری را جهت رفع این عارضه ارایه می دهد. اگر درمان های محافظه کارانه موفقیت آمیز نبود، خار پاشنه را غالبا می توان با جراحی معالجه کرد. از عوارض این بیماری به وجود آمدن مشکلاتی در قسمت پایین کمر یا زانو به دلیل لنگیدن مداوم است.
▪ درمان
همان طور که گفته شد، بهترین راه درمان این عارضه استفاده از شوک ویو می باشد. از جمله راه های کاهش درد خار پاشنه این است که یک کفی مناسب در کفش خود بگذارید تا فشار روی پاشنه کم شود. از وسیله مناسب حفظ قوس کف پا یا قالب مناسب کف پای تان استفاده کنید. ندرتا جراحی برای در آوردن خار پاشنه ، به جز در مواردی که درد حاد وجود دارد، تجویز می شود. روی ناحیه دردناک کمپرس سرد یا کیسه یخ سه، چهار بار در روز هر بار به مدت ۱۵ ۱۰ دقیقه بگذارید. همچنین برای برطرف کردن درد خفیف ، می توان از داروهایی مثل استامینوفن یا آسپیرین استفاده کرد. تزریق استرویید به درون ناحیه ملتهب برای کاهش التهاب نیز گاها موثر می باشد.
▪ رژیم غذایی
جهت بهبود این عارضه رژیم غذایی خاصی توصیه نمی شود، مگر اینکه اضافه وزن داشته باشید. در این صورت ، باید وزن خود را کم کنید تا از فشار وارده به کف پا کم شود.
دلایل ایجاد خار پاشنه پا
خار پاشنه زمانی به وجودمی آید که کلسیم بدن در پاشنه پا رسوب کند این روند معمولا پس از گذشت ماه ها اتفاق می افتد. خار پاشنه معمولا بر اثر کشیدگی ماهیچه های پا ولیگامنت ها ،کشیدگی کف پا و پارگی مکرر عضوهایی که پاشنه پا را پوشانده اند میباشد. خار پاشنه معمولا در افراد ورزشکارمخصوصا ورزشکارانی که فعالیت هایی مانند دویدن وپریدن انجام میدهند ایجادمیشود.
پیاده روی های غیر طبیعی که باعث ایجاد فشار روی پاشنه پا ،لیگامنت ها وعصب نزدیک پاشنه میشود.
دویدن وپیاده روی تند مخصوصا روی سطوح سخت وناهموار
پوشیدن کفش های نامناسب وتنگ مخصوصاکفش هایی که محافظ مناسبی برای نگهداری از ناحیه کمانی پاشنه پا ندارند.
افزایش وزن وچاقی
افزایش سن که انعطاف کف پا راکاهش میدهد و باید از پدمحافظ کف پا استفاده کرد.
دیابت
ایستادن ساعات زیادی برروی یک پا
کوتاه شدن کیسه برسا براثرفعالیت های روزمره
داشتن کف پای صاف ویا پاهایی باارتفاع بالای قسمت کمانی
علائم و نشانه های خار پاشنه پا
خار پاشنه اغلب هیچ نشانه ای ندارد. اماخار پاشنه میتواند باعث بروز دردهای شدید درهنگام پیاده روی ، دوی آهسته ،دویدن های سریع به دلیل التهاب در این ناحیه بشود. معمولا بابروز خار پاشنه درد ایجاد نمیشود اما باعث آسیب دیدگی بافتهای نرم پاشنه پا مشود .
بیشتر مردم درد خار پاشنه یا کف پا را اینگونه توصیف میکنند؛ زمانیکه روی پاهای خود می ایستید احساس میکنیدکه هنگام برخاستن از خواب یک چاقو یاسوزن در پای شما رفته است وکم کم درد آن خفیف میشود. آنها اغلب ازدردهای شدیدی که بعداز برخاستن ازجای خود درکف پا برای مدت طولانی دارند گلایه میکنند.
تشخیص
پزشک به شما انجام عکس برداری از کف پا را پیشنهادمیکند ؛ برای تشخیص اینکه آیاخار پاشنه، علت درد کف پای شما است ویادلایل دیگری دارد.
اشعه ایکس
اشعه ایکس تصاویر واضحی از استخوان ها به ما نشان میدهند . اشعه ایکس بسیار به ما کمک میکند که علت های دیگر درد کف پا مانند شکستگی ویا آرتروز را تشخیص دهیم .خار پاشنه در عکس هایی که توسط اشعه ایکس گرفته میشود کاملامشخص میشود.
تصویربرداری
تصویربرداری های دیگر چون ام آر آی و فراوادرمانی به طورمنظم برای تشخیص خار پاشنه استفاده نمیشود وبه ندرت انجام میشود . ام آر آی زمانی انجام میشود که درمان های اولیه نتیجه بخش نباشد.
درمان خار پاشنه پا
درد پاشنه که با خار پاشنه و کف پا همرا ه است بوسیله استراحت بهبود نخواهد یافت .زمانیکه شما بعداز یک استراحت شبانه پیاده راه می روید درد در این ناحیه بدتر میشود ودرد آن زمانی که پاشنه پا رامیکشیدبرای مدت طولانی باقی میماند. درد آن وقتی بیشتر راه میروید کاهش پیدا میکند وممکن است درد شما بعداز استراحت و یا پیاده روی دوباره بازگردد اگر درد شما بعد از یک ماه بهبود نیافت به پزشک مراجعه کنید. پزشک به شما درمان های زیر را برای درمان خار پاشنه پا پیشنهاد میکند.
درمان خارپاشنه پا:
خار پاشنه پا معمولاً با درمان محافظهکارانه قابل معالجه است. درمانهای موثری برای این بیماری موجود می باشد که به توضیح آن میپردازیم.
درمان با عمل جراحی
انجام عمل جراحی برای درمان خار پاشنه، معمولا 12 ماه پس از اینکه درمان های دیگر نتیجه بخش نبود انجام میشود.
آرتروسکوپی
دراین عمل جراحی (جراحی گاستروکنمیوس) ، مکان ماهیچه های پشت ساق پا افزایش داده میشود به دلیل اینکه جای این ماهیچه ها تنگ میباشد و باعث ایجاد فشار برروی کف پا میشونداین عمل جراحی برای بیمارانی که درانعطاف کف پا وکشیدگی ساق پا دچا رمشکل هستند نتیجه بخش خواهد بود.
دراین عمل جراحی یک یا دوتا ازماهیچه هایی پشت ساق پا وسعت داده میشود تاباعث افزایش حرکت زانو شوند.این جراحی هم میتواندبه صورت باز ویا با ایجادشکاف کوچک وتوسط آرتروسکوپ انجام شود آرتروسکوپ دوربین کوچکی است که درون مفصل قرارمیگیرد وبه وسیله آن میتوان داخل مفصل را درروی یک صفحه نمایش مشاهده کرد وعمل جراحی را انجام داد.پزشک درمورداینکه کدام نوع عمل جراحی برای شمامناسب ترمیباشد توضیح خواهد داد.
عوارض درمان خار پاشنه با آرتروسکوپی
عوارض انجام این عمل جراحی برای درمان خار پاشنه بسیارکم میباشد اما میتواند بدون هیچ آسیبی انجام شود.
آندوسکوپی
اگر شما دارای یک دامنه حرکتی صحیح درناحیه زانو وپاشنه پا هستید پزشک برای درمان خار پاشنه به شما آزادکردن قسمتی از کف پا را پیشنهادمیکند. دراین عمل جراحی لیگامنت کف پا برداشته میشود تا ازفشاربرروی بافت ها کاسته شود اگر دارای جراحت استخوانی بزرگی باشید با این عمل جراحی برطرف میشود. اگرچه این عمل جراحی میتواند به صورت بسته یا آندوسکوپی هم انجام شود اما عمل جراحی بسته خیلی مشکل تر از عمل جراحی بازمیباشد. علاوه بر این آندوسکوپی به دلیل اینکه هیچ جراحتی ایجادنمیشود ریسک یاخطر بیشتری دارد.
عوارض درمان خار پاشنه پا با آندوسکوپی
یکی از رایج ترین عوارض این جراحی ، رها نشدن از دردوآسیب دیدگی به طورکامل میباشد.
درمان بدون عمل جراحی
ارتز
استفاده ازکفش های مخصوص، استفاده از یک بند برای محافظت ازتاندون ها وماهیچه ها، قراردادن کفی مناسب درکفش واستفاده از کفش های طبی میتواند موجب کاهش درد و درمان خار پاشنه پا شود.
دارو
نیاز به مصرف داروی خار پاشنه خاصی نیست. دردناحیه پاشنه ممکن است بااستفاده از داروهای بدون نسخه چون استامینوفن ،ایبوپروفن وناپروکسین بهبودیابد.
تمرینات ورزشی
درخیلی از موارد استفاده از تجهیزات درمانی برای انجام فعالیت ها میتواند باعث تصحیح کردن علت های دردشود مانند تنظیم کردن حرکات وتوازن مفصل ها برای جلوگیری از ایجاد دردکف پا.
تزریق
دربعضی ازموارد تزریق کورتون برای درمان خار پاشنه پا درموضع درد برای کاهش التهاب ودردبسیار نتیجه بخش میباشد.
در سالیان قبل، خار پاشنه اغلب با تزریق کورتیکواستروئید/کورتیسون درمان می شد. در حال حاضر، این روش درمانی کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. کورتیسون نوع مصنوعی از استروئید مشابهی است که توسط بدن انسان تولید می شود. معمولا استروئید در داخل بدن در موقعیت های استرس زا با یک اثر ضد التهاب تولید می شود. نوع مصنوعی این استروئید را عموما ورزشگاران برای درمان التهاب تاندون مثل خار پاشنه و همچنین التهاب تاندون آشیل استفاده می کنند. برای استفاده از این روش برای درمان خار پاشنه، یک تزریق دقیقا در بالای محل التهاب خار پاشنه صورت می گیرد. تزریق می تواند بسیار دردآور باشد، زیرا دقیقا در بالای خار پاشنه و نزدیک به استخوان است. پس از تزریق، بیمار باید استراحت کند تا از بروز آسیب به بافت مجاور جلوگیری کند. در صورتی که این شیوه موثر باشد، اثرگذاری آن فوری است، اما این روش همیشه موثر نیست، اثربخشی آن می تواند موقتی باشد و تزریقات پی در پی نیازمند باشد. مشکل اینجاست که کرتیسون استروئید نیز بافت تاندون را ضعیف می کند، بنابراین گاهی اوقات اثر تشدید کننده ای دارد. به دلیل این اثرات منفی، پزشکان معمولا در هنگام تزریقات مراقبت بیشتری صورت می دهند. در بعضی از موارد نادر، پارگی کامل پاشنه گزارش شده است که به همین دلیل است که شما به طور کلی نباید بیش از سه تزریق انجام دهید.
از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)