خواب رفتن دست و پا میتواند نشانه بعضی از بیماریهای اعصاب محیطی و ایجاد آسیب در اعصاب مختلف بدن باشد.
بیماری های ارثی اعصاب محیطی باعث خواب رفتن پا و دست نمیشود؛ بلکه بیماری اکتسابی است که آن را به وجود میآورد.
مهمترین و شایعترین بیماری مربوط به عصب محیطی در جهان، دیابت است که در تغذیه اعصاب اختلال ایجاد میکند و از آنجا که هر چه طول اعصاب بیشتر باشد تغذیه آنها بیشتر با مشکل مواجه میشود. اعصاب پاها آسیب پذیرترند و خواب رفتن پا در آن بیشتر مشاهده میشود.
علاوه بر خواب رفتن دست و پا، در بیماران دیابتی، انواع اختلالات حسی از جمله کرختی، بیحسی، سوزن سوزن شدن و گزگز کردن دست و پا نیز مشاهده میشود.
بیماری «گیلن باره» نیز با علائم خواب رفتن دست و پا، کرختی و بیحسی آغاز میشود که ممکن است این علائم با معاینه پزشک در بیمار تشخیص داده نشود؛ اما در هر صورت خود بیمار از حالتهای اختلال حسی در اندامهای خود آگاه است.
بیماری های عصب مرکزی نخاع هم میتوانند کرختی و بیماری ایجاد کنند. مثلا بیماری ام اس نیز همین علائم را دارد؛ اما الگوی نحوه توزیع منطقه حسی در بیماران مبتلا به ام اس از بیماران مبتلا به اختلالات اعصاب حرکتی متفاوت است.
سکتههای مغزی نیز به علت ایجاد اختلال در اعصاب، بیحسی ایجاد کرده و بر اثر آن دست و پا خواب میرود.
مسمومیتهای دارویی نیز ممکن است باعث مسمومیت اعصاب محیطی شود که از میان این داروها، داروهای شیمی درمانی که به اعصاب سلولهای محیطی بیماران سرطانی آسیب میزنند، شایعتر است.
مسمومیت بر اثر فلزات سنگین مثل جیوه، سرب، تالیوم بر اثر خوردن یا تنفس آنها نیز باعث خواب رفتن دست و پا میشود؛ وقتی که دماسنج یا لامپ کم مصرف در فضای بسته شکسته شود بر اثر تصعید جیوه فرد دچار مسمومیت میشود.
اگرچه گروه ویتامینهای B بیضرر هستند اما استفاده بیش از اندازه ویتامین B6 میتواند مسمومیت ایجاد کند که این مسمومیت خود را به صورت بیحسی دست و پا نشان میدهد.
به دلیل اینکه اعصاب محیطی در تنظیم فشار خون و عروق محیطی نقش دارد، ابتلا به بعضی از بیماریهای اعصاب محیطی در تنظیم فشار خون مشکل ایجاد کرده و خود را به صورت افت فشار خون نشان میدهد.
با تشخیص بیماری فرد میتوان به خواب رفتن مکرر پاها را درمان کرد.