تاثیر بیماری های تیروئید بر ناباروری

کم کاری و پرکاری تیروئید با وجود اینکه ضد هم هستند اما در عمل هر دو می توانند موجب ناتوانی زنان در تخمک گذاری و نازایی آنان شوند. هورمون های تیروئیدی از طریق مکانیسم های زیر می توانند روی تخمدان ها تأثیر بگذارند، با ما همراه باشید تا با تاثیر بیماری های تیروئید بر ناباروری آشنا شویم.

۱- هیپوتیروئیدیسم با کاهش گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی (SHBG) سبب کاهش تستوسترون توتال و افزایش تستوسترون آزاد می‌شود.

۲- هیپوتیروئیدیسم اولیه (افزایش TSH و کاهش Free T4) مشاهده می‌شود و نیز هیپوتیروئیدیسم ثانویه (کاهش TSH و Free T4) که با افزایش ترشح TRH از هیپوتالاموس باعث افزایش رهایی پرولاکتین از آدنوهیپوفیز و در نتیجه کاهش تخمک‌گذاری می‌شود.

۳- هورمون های تیروئید همچنین اثر سینرژیسم با FSH برای تحریک سلول‌های گرانولوزا در تولید پروژسترون دارند.

۴- هورمون تیروئید در لقاح یافتن تخمک هم نقش دارد.

۵- دو فاکتور خودایمنی در تیروئید (که عبارتند از آنتی‌تیروگلوبولین آنتی‌بادی وAnti TPO یا آنتی ‌میکروزومال آنتی‌بادی)، می‌توانند مانع لقاح تخمک شوند.

با توجه به اینکه قسمت اصلی و فانکشنال هورمون تیروئید قسمت آزاد آن است و میزان توتال می‌تواند بسته به حالات فیزیولوژیک مثل حاملگی و بیماری‌هایی مثل بیماری‌های کبد و کلیه تغییر کند (با تغییراتی که بر روی TBG ایجاد می‌شود)، بهتر است بخش آزاد هورمون تیروئید اندازه‌گیری شود. اختلالات تیروئیدی می‌توانند منجر به ایجاد کیست در تخمدان شوند. شایان ذکر است درمان کم کاری تیروئید در اکثر موارد به نرمال شدن سطح پرولاکتین منجر می‌شود.

علل ناباروری در مردان

ناباروری مشکلی است که این روزها خیلی از زوج های جوان به آن مبتلا هستند و اختلالات هورمونی، عفونت ها، آلودگی هوا، پارازیت ها، استرس ها و فشارهای زندگی روزمره از جمله علت های مهم این مشکل شناخته شده اند. مشکلی که همیشه باری روی دوش زوج های جوان بوده است.

بیشترین علت ناباروری زوج های ایرانی را اختلالات هورمونی و بیماری های عفونی است و معمولا مردان ناباروری خود را اعلام نمی کنند اما در بیشتر زوجینی که به ما مراجعه می کنند؛ عامل ناباروری، مردان هستند. همچنین بیشترین علت ناباروری در مردان بیماری های ویروسی دوران کودکی و نوجوانی (مانند اوریون و…) است. عفونت هایی که در دوران بچگی برای مردان به وجود می آید، باعث ناباروری آنها در بزرگسالی می شود.

 علت دیگر ناباروری در مردان؛ مصرف مشروبات الکلی، دخانیات و داروهایی است که بدون تجویز پزشک مصرف می کنند.

علل ناباروری در زنان

در ابتدای سیکل قاعدگی (که با خونریزی همراه است) غده آدنوهیپوفیز، هورمون‌هایLH [1] و FSH[2] را ترشح می‌کند. FSH با تأثیر بر سلول‌های گرانولوزای فولیکول‌ها، گامتوژنزیس را برای تکامل فولیکول‌ها و تولید اووسیت تحریک می‌کند. ترشح FSH تحت کنترل دو کمپلکس پروتئینی به نام اکتیوین[۳] وInhibin است. اکتیوین باعث تحریک و Inhibin سبب مهار ترشح FSH می‌شود. در زنان این دو ترکیب از تخمدان، غده هیپوفیز و جفت ترشح می‌شوند. در ابتدای فاز فولیکولار با تأثیر FSH روی سلول‌های گرانولوزای فولیکول‌ها، تولید Inhibin B افزایش می‌یابد. همزمان با افزایش Inhibin B، FSH در انتهای فاز فولیکولار کاهش می‌یابد و زمانى که تخمک آزاد مى‌شود میزان هورمون FSH کاهش بیشتری پیدا می‌کند (در این مرحله به احتمال زیاد Inhibin A مترشحه از جسم زرد نیز نقش دارد)، اما اگر تخمکى آزاد نشود، میزان این هورمون همچنان بالا ‌مانده، احتمالاً هیپوفیز تلاش مى‌کند تا تخمدان را به این آزادسازى تخمک تحریک کند. در انتهای فاز لوتئال، جسم زرد تحلیل رفته، تولید استروژن و پروژسترون کاهش و در نتیجه FSH افزایش مختصری می‌یابد (که به نظر می‌رسد نقش مهمی در آغاز سیکل بعدی داشته باشد). کاهش استروژن و پروژسترون (به ویژه استرادیول) در ابتدای سیکل قاعدگی سبب تاثیر بیماری های تیروئید بر ناباروری می‌شود و اثر مهارکننده ترشح FSH حذف و یک پیک افزایش FSH در روز سوم قاعدگی ایجاد شود.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” عوامل موثر بر باروری و ناباروری ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ناباروری مطالعه فرمایید.

منبع: جدیدترین یافته های مامایی. برترین ها