تأخیر بلوغ (delayed puberty) یا بلوغ دیررس در پسرها عبارت است از عدم شروع آن تا ۱۴ سالگی. شیوع تأخیر بلوغ در پسرها بیشتر از دخترها است. حدود ۶۰ درصد موارد، تأخیر بلوغ از نوع سرشتی است و حدود ۲۰ درصد موارد، هیپوگنادیسم ناشی از بیماری سیستمیک یا سوءتغذیه، حدود ۱۰ درصد موارد، هیپوگنادیسم ناشی از نقایص ژنتیکی یا اکتسابی محور هیپوتالاموس- هیپوفیز و حدود ۱۵ درصد موارد، هیپوگنادیسم ناشی از نارسایی گنادی اولیه موجب بلوغ دیررس می شوند.
تشخیص و درمان تأخیر بلوغ
برای تشخیص هر نوع سابقه ی بیماری سیستمیک، اختلالات تغذیه، فعالیت و ورزش مفرط، مشکلات اجتماعی و روانی الگوی غیر طبیعی رشد باید مشخص شود. در معاینه فیزیکی باید بر قد، اندازه ی دور بازو، وزن، میدان بینایی و صفات جنسی ثانویه، شامل رشد موها، حجم بیضه ها، اندازه آلت و سرخ و نازک شدن پوست بیضه تأکید کرد. بزرگتر بودن بیضه از ۲/۵ سانتی متر معمولاً نشانه ی آن است که کودک وارد دوران بلوغ شده است. اندازه گیری مقدار گنادوتروپین پایه، یا پاسخ طبیعی برای تشخیص ضرورت دارد. درمان تأخیر بلوغ با تستوسترون انانتات یا تستوسترون سیپیونات و تحت نظر پزشک متخصص غدد صورت می گیرد.
تأخیر علائم بلوغ در دخترها عبارت است از فقدان خصوصیات جنسی ثانویه تا سن ۱۳ سالگی و ۲۵ تا ۴۰ درصد موارد آن منشاء تخمدانی دارد که در این میان سندرم ترنر (Turner syndrome) اکثر آنها را تشکل می دهد. بیماری های سیستمیک (شامل بیماری سلیاک، بیماری مزمن کلیه و بیماری های غدد درون ریز، مانند دیابت و کم کاری تیرویید) ورزش مفرط، رژیم های ضدچاقی و یا اختلالات تغذیه از علل تأخیر بلوغ در دخترها هستند. درمان به وسیله پزشک متخصص و بر اساس علل یا بیماری های ایجاد کننده بلوغ زودرس صورت می گیرد. بررسی در صورت عدم وجود علائم بلوغ در دختران بالای ۱۳ سال و پسران بالای ۱۴ سال و در صورتی که منارک در دختران سن ۱۶ سالگی اتفاق نیافتاده باشد باید انجام شود. گرفتن شرح حال دقیق و معاینه و پیگیری بیمار و انجام آزمایشات کمک کننده است.
در شرح حال از سابقه بیماریهای مزمن و سوء تغذیه، همینطور سابقه رشد و تکامل قبلی، مشکلات بویایی و سابقه فامیلی تاخیر بلوغ باید سوال شود. در معاینه پیگیری سرعت رشد سالیانه و اندازه گیری نسبت بالا تنه به پایین تنه کمک کننده است. در معاینه باید علایم بیماریهای مزمن، معاینه تیروئید و ژنیتال به صورت کامل باید انجام شود. به علایم دیس مورفیک در سندرم هایی مثل پرادر ویلی و لورنس مون بیدل نیز دقت شود. تستهای اولیه شامل آزمایشات تیروئید، پرولاکتین، گنادوتروپهای سرم و آزمایشات در رد بیماریهای مزمن و سوء تغذیه می باشند.
درمان تاخیر بلوغ در صورت CDGP که یک واریان نرمال بلوغ می باشد، معمولاً اطمینان خاطر به رشد طبیعی به بیمار و والدین می باشد. در صورتی که به علت رشد کم اعتماد به نفس کم شود می توان از دوره کوتاه درمان با استروئیدهای جنسی استفاده نمود.
درمان در علل پاتولوژیک بر حسب مورد می باشد.
برای آشنایی با ” درمان بلوغ دیررس ” بر روی لینک کلیک کنید.
منبع: کتاب بیماری های غدد
