انواع نوروپاتی دیابتی

[sbu_post_image]

نورپاتی محیطی

در بیماران دیابتی، اعصاب محیطی که از نخاع به دست‌ها و پاها می‌رسند، ممکن است به علت نوروپاتی دیابتی محیطی اختلالاتی داشته باشند. این اختلالات به طور عمومی در اندام‌های تحتانی و فوقانی رخ می‌دهند و معمولاً ابتدا پاها را تحت تأثیر قرار می‌دهند و سپس به دست‌ها گسترش می‌یابند. از جالب‌ترین نکات این است که علائم نوروپاتی محیطی معمولاً در شب‌ها شدت می‌یابند. نوروپاتی محیطی می‌تواند منجر به ضعف عضلانی و کاهش رفلکس‌های عصبی، به خصوص در ناحیه قوزک پا، شود که ممکن است باعث تغییر در نحوه راه رفتن و لنگیدن بیمار شود. همچنین، به علت از بین رفتن حس در اندام‌های تحتانی و قرار گرفتن پاها تحت فشار، ممکن است در نوروپاتی، صدمات مکرری به پا ایجاد شود که می‌تواند منجر به تغییرات پوستی، تاول و زخم شود و نیازمند مراقبت و درمان فوری باشد.

اعصاب خودکار (اتونوم)

اعصاب خودکار بدن شامل اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک هستند که کنترل اعمال غیر ارادی بدن را بعهده دارند. در نوروپاتی اعصابی که کنترل قند خون، قلب و تنظیم فشار خون را بعهده دارند دچار اختلال می شوند در نتیجه بیمار نوروپاتی علایم افت قند خون مانند تعریق و تپش قلب را احساس نمی کند. وارد شدن آسیب به سیستم عصبی قلب و عروق موجب اختلال در فشار خون شده و ممکن است بیمار در موقع بلند شدن دچار افت سریع فشار خون شود که موجب سرگیجه شدید و حتی غش کردن شود. در افراد طبیعی در هنگام فعالیت و ورزش ضربان قلب افزایش یافته و در موقع استراحت به حالت عادی باز می گردد اما نوروپاتی اعصاب خودکار سبب افزایش ضربان قلب در حالت فعالیت و استراحت خواهد شد و تناسبی بین فعالیت بدنی و افزایش ضربان قلب وجود نخواهد داشت. گاستروپارزی عارضه دیگری در نوروپاتی است که در اثر آسیب به اعصاب خودکار دستگاه گوارش مشاهده می شود که بعلت آهسته شدن تخلیه معده گاهی یبوست ایجاد شده و بیمار از تهوع، استفراغ، نفخ شکم و کاهش اشتها شاکی می شود و بعلت آسیب اعصاب مری در نوروپاتی اختلال در بلع نیز دیده می شود و در صورت آسیب به اعصاب روده ها بیمار دچار یبوست و یا اسهال مکرر شده که این عوارض موجب کاهش وزن بیمار نیز می گردد. بعلت اختلالات نوروپاتی در افراد مبتلا به دیابت در جذب غذا نوسانات قند خون زیاد شده و کنترل قند خون مشکل می شود.

یکی از مشکلات عمده در نوروپاتی دیابتی اعصاب خودکار صدمه دیدن اعصاب مثانه می باشد که باعث تخلیه ناکامل مثانه و باقی ماندن ادرار در آن می شود که عامل رشد باکتری و ایجاد عفونت ادراری است در بعضی بیماران بی اختیاری ادراری مشاهده می گردد. از دیگر عوارض نوروپاتی دیابتی بعلت آسیب دیدن اعصاب دستگاه تناسلی بروز اختلالات جنسی در خانم ها و آقایان می باشد که نیاز به مشاوره و درمان دارد. آسیب دیدن اعصاب کنترل کننده غدد عرق موجب تعریق بیمار در مواقعی مانند غذا خوردن می شود. اگر اعصاب خودکار چشم ها نیز آسیب ببیند باعث کاهش واکنش مردمک چشم ها به نور شده و بیمار در موقع کار در شب و رانندگی دچار مشکل می شود.

پروگزیمال

نوروپاتی پروگزیمال بیشتر در افراد مسن مبتلا به دیابت نوع 2 دیده می شود و با ضعف پا، درد ساق، ران و باسن معمولاً در یک سمت بدن شروع شده بطوری که بیمار نمی تواند از حالت نشسته به حالت ایستاده درآید و نیاز به کمک دیگران پیدا می کند.

کانونی

نوروپاتی کانونی معمولاً دردناک، ناگهانی و غیر قابل پیش بینی بوده و اغلب در افراد مسن، اتفاق می افتد و تنها چند عصب خاص را گرفتار می کند. این اعصاب معمولاً در نواحی سر، تنه و پاها قرار دارند.

علائم نوروپاتی کانونی:

علائم نوروپاتی دیابتی می‌تواند شامل احساس درد در پشت چشم، دو بینی، ناتوانی تمرکز چشم روی یک نقطه، افتادگی یک طرفه پلک، و فلج عصب صورتی (فلج بل) باشد. همچنین، بیمار ممکن است از درد شدید در لگن یا پایین کمر و جلوی ران، افتادگی مچ دست یا مچ پا به‌طوری که قادر به بلند کردن آنها نباشد، و درد در قفسه سینه، شکم یا پهلوها که ممکن است با درد قلبی یا درد کلیه و آپاندیس اشتباه شود، رنج ببرد.

یکی از روش‌های تشخیصی نوروپاتی، گرفتن نوار عصب-عضله است. اما اولین گام در درمان نوروپاتی دیابتی، کنترل قند خون است. پایین نگه داشتن قند خون می‌تواند منجر به کاهش علائم نوروپاتی و پیشگیری از عوارض آن شود. توجه شود که در ابتدا، کنترل قند خون ممکن است به مدت کوتاهی منجر به بدتر شدن علایم شود، اما با گذشت زمان، می‌تواند منجر به کاهش علایم نوروپاتی و پیشگیری از عوارض آن شود.

نوروپاتی دیابتی در اندام تحتانی می‌تواند منجر به ایجاد زخم پا شود. بیمار ممکن است صدمات و خراش‌های کوچک را در ناحیه پا احساس نکند که ممکن است باعث ایجاد زخم و عفونت پا شود. بنابراین، یکی از مهمترین مراقبت‌های بهداشتی، مراقبت از پاها و انجام معاینه روزانه آنها است.

روش های کاهش درد اندام ها در نوروپاتی دیابتی

برای کنترل نوروپاتی دیابتی، اقدامات زیر انجام می‌شود:

1. کنترل دقیق قند خون: کنترل دقیق قند خون از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر می‌تواند با کمک مشاوره پزشک و استفاده از داروهای مناسب و تغییر در رژیم غذایی صورت گیرد.

2. مصرف مسکن‌ها: استفاده از مسکن‌هایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن می‌تواند به کاهش درد و تسکین علائم نوروپاتی کمک کند.

3. استفاده از کرم‌ها و پمادهای موضعی: استفاده از کرم‌ها و پمادهای موضعی می‌تواند به کاهش التهاب و درد در نواحی مشخص از بدن کمک کند.

4. بلوک عصب: در صورت عدم پاسخ به روش‌های مذکور، بلوک عصب نیز می‌تواند به عنوان یک روش درمانی مورد استفاده قرار بگیرد.

علاوه بر این، عوامل متعددی می‌توانند به بروز نوروپاتی دیابتی کمک کنند، از جمله انجام جراحی، مصرف بعضی داروها، سوءتغذیه، عفونت‌های ویروسی و بیماری‌های غدد درون‌ریز. استرس نیز می‌تواند نقش مهمی در افزایش قند خون و بروز نوروپاتی دیابتی ایفا کند. بنابراین، کنترل استرس و فشارهای عصبی می‌تواند به کنترل قند خون و کاهش احتمال بروز نوروپاتی دیابتی کمک کند.

در اطفال، تغذیه با شیر گاو قبل از ۲ سالگی ممکن است احتمال بروز دیابت نوع ۱ را افزایش دهد. همچنین، عوامل ویروسی نظیر روبلا، سیتومگالو ویروس (CMV)، کوکساکی و اوریون نیز ممکن است در بروز نوروپاتی دیابتی نقش داشته باشند.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب “ درمان نوروپاتی دیابتی ” و ” علت نوروپاتی دیابتی ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه انواع نوروپاتی دیابتی مطالعه فرمایید.

منبع: کتاب راهنمای دیابت