رشد کودک در قالب تغییرات قابل مشاهده و اندازه‌گیری در طی زمان معینی در اندازه‌های بدن مشخص می‌شود. برای تعیین رشد قدی از سانتی‌مترهای استاندارد غیرقابل ارتجاع و برای تعیین وزن از یک ترازوی دقیق باید استفاده شود.
این وسایل اندازه‌گیری نباید تغییر کنند؛ بنابراین برای کنترل قد و وزن همواره یک قدسنج و ترازوی ثابت را به کار ببرید و نتایج به دست آمده را در کارت رشد درج کنید.
به یاد داشته باشید همیشه کودک را با خودش و با منحنی‌های استاندارد، و نه با کودکان دیگر، مقایسه کنید؛ چرا که آن‌ها از جنبه‌های مختلف با یکدیگر متفاوتند.
جدول قد و وزن به شما کمک می‌کند تا روند افزایش قد و وزن فرزندتان را کنترل کنید. لازم به یادآوری است که هم وزن و هم قد تحت تأثیر عوامل وراثتی و محیطی قرار دارند و طبیعتاً ممکن است در موارد نادری تفاوت‌های چشمگیر و دور از انتظاری نیز مشاهده گردد. در هر صورت سریع‌ترین میزان رشد بعد از به دنیا آمدن کودک در شش ماهه اول اتفاق می‌افتد و وزن اولیه، که حاصل ۹ ماه زندگی در داخل رحم مادر است، در فاصله ۵ تا ۶ ماهگی به دو برابر زمان تولد و در پایان سال اول تقریباً به سه برابر می‌رسد.
عوامل موثر بر رشد کودک
همچنین قد نوزاد ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر افزایش می‌یابد (البته بچه‌های نارس و کم‌وزن از الگوی دیگری پیروی می‌کنند). مجدداً یادآوری می‌شود رشد نهایی فرد و سرعت آن ارتباط مستقیمی با زمینه‌های ژنتیکی دارد.
عوامل دیگر عبارتند از:
- کمیت و کیفیت تغذیه
- فصل (در بهار رشد قدی و در زمستان افزایش وزن اتفاق می‌افتد)
- عوامل روحی و روانی
- بیماری‌های مزمن
- نحوه عملکرد غدد درون‌ریز.
منبع: تبیان
