افزایش پرولاکتین (پرولاکتینوما)

علت افزایش پرولاکتین (پرولاکتینوما)

افزایش هورمون پرولاکتین تحت تاثیر دو فاکتور آزاد کننده و مهار کننده هیپوتالاموسی کنترل می شود که تاثیر فاکتور مهار کننده بیشتر از فاکتور آزادکننده است. مقدار ترشح هورمون پرولاکتین در شبانه روز حالت نوسانی دارد و در طول شب بیشتر از روز است.همچنین مکیدن پستان ها ، تحریک نوک پستان توسط جنس مخالف ، مقاربت ، استرس ، هیپوگلیسمی ( کاهش قند خون ) و فعالیت شدید بدنی در زنان ترشح هورمون را افزایش می دهد. ترشح هورمون های استروژنی قبل از بلوغ و در دوران آبستنی و همچنین هورمون رشد و انسولین و بعضی از هورمون های غدد آدرنال در رشد پستان ها و افزایش غدد شیر ساز پستان دخالت دارند.
آدنوم هیپوفیز بعنوان یکی از علل بالا بودن پرولاکتین معمولا خیلی خوب به برموکریپتین و یا caberglide پاسخ میدهد. این آکونیست های قوی گیرنده های دوپامینرزیک مستقیما ترشح پرولاکتین را مهار میکنند و ترشح آن را از هیپوفیز قدامی کم میکنند ، خواه آدنوم و یا میکرو آدنوم وجود داشته باشد.

اثرات افزایش پرولاکتین

از میان انوع پرولاکتینوماها ، میکرو پرولاکتینو ما در زنان شایعتر ترند. در حالی که ماکرو آدنوم ها بیشتر در مردان دیده میشود.
پرولاکتین در زنان میتواند سبب پرکاری غدد جنسی ناشی از کمبود گنادوتروپین ها شده و منجر به کمبود استروزن گردد. سطح گنادو تروپینها طبیعی است و استروئید های جنسی کاهش دارند. پرولاکتین ترشح پالسی گنادو تروپین ها را مهار میکند و افزایش ناگهانی LH در وسط سیکل متوقف میسازد که این امر منجر به عدم تخمک گذاری میگردد. در مردان مبتلا پرولاکتین بالا سطح تستوسترون معمولا کاهش یافته است.

پرولاکتینوما یکی از شایعترین تومورهای هیپوفیز می باشد که در آن آدنومی در سلول های لاکتوتروف ( سازنده ی پرولاکتین ) ظاهر می گردد . این تومور در خانم ها به صورت میکروآدنوم تشخیص داده می شود ولی در آقایان به صورت ماکروآدنوم به دلیل اینکه پرولاکتین در خانم ها دارای عملکرد بیشتری است و مهمتر اینکه در صورت افزایش پرولاکتین در ترشح استروژن و پروژسترون و هورمون های گنادی اختلال ایجاد می گردد و خانم ها ( قاعدگی ) به هم می ریزد در نتیجه زودتر به پزشک مراجعه می کنند . ولی علائمی که در آقایان ایجاد می گردد جدی تلقی نمی شوند .

درمان بالا بودن پرولاکتین

در اکثر مواقع درمان به صورت دارویی می باشد ، Dopamine agonists یعنی داروهایی که آگونیست گیرنده های دوپامین هستند .

دومین درمان، درمان جراحی افزایش پرولاکتین می باشد ، اگر سایز توده بیش از حد بزرگ شده و مریض در معرض خطر قرار گرفت و میدان دید او دچار اشکال شده. جراحی در افرادی که مقاومت دارویی دارند و سایز تومور در آنها بزرگ است انجام می گیرد . 70 درصد کسانی که دچار میکروآدنوم پرولاکتین هستند پس از رزکسیون جراحی بهبود می یابند ولی تنها 30 درصد از افراد را می توان جراحی کرد . پس از جراحی نیز حدود 20 درصد از بیماران دچار عود دوباره پرولاکتینوما می گردد .

درمان دارویی افزایش پرولاکتین شامل آگونیست ها دوپامین به نام کابرگولین و بروموکریپتین می باشد .

عوارض جانبی درمان دارویی افزایش پرولاکتین عبارت است از : خشکی دهان ، کابوس های شبانه ، اختلال خواب و بی خوابی ، سرگیجه ،‌ یبوست ، گرفتگی بینی که این عوارض با کاهش دوز از بین می روند . حالت تهوع ،‌استفراغ و کاهش فشارخون و غش در 25 درصد بیماران دیده می شود . که در بعضی بیماران این علائم تداوم می یابد . کابرگولین نسبتاً عوارض کمتری را دارا می باشد .

برای آشنایی با ” علائم پرولاکتینوما ” بر روی لینک کلیک کنید.

منبع: ویکی پی جی. پزشک