کوتاهی قد در کودکان همواره مورد نگرانی اولیای آنها بوده و سبب می شود تا پیگیری و مراقبتهای بیشتری را برای پی بردن به علت و درمان کوتاهی قد انجام دهند . منظور از کوتاهی قد آن است که در یک کودک ، اندازه قد در شرایط یکسان از نظر جنس ، سن و نژاد ، از سایر کودکان کوتاهتر باشد . در برخی موارد نیز کندی رشد قدی در جوار کوتاهی قد به طور اشتراکی وجود دارد. افزایش قد بیش از اندازه نیز نگران کننده است.
کاهش میزان مصرف تغذیه مادر باردار و مشکلات روانی و اجتماعی مادر در تغذیه و پرورش کودک ، روماتیسم مفصلی ، بی اشتهایی ، مشکلات روانی واجتماعی کودک ژنتیک ، بیماریهای مادرزادی ، اختلال در عمل هورمونها یی چون هورمون رشد (جی اچ ) ، فوق کلیه پرولاکتین ، ال اچ ، اف اس اچ و هورمونهای تیروئید غده هیپوفیز در مغز به عنوان مهمترین علت هورمونی در ایجاد کوتاهی قد دخالت دارد ودر صورتی که این غده در تولید هورمون رشد ، سستی نشان دهد کوتاهی قد رخ می دهد .
علل افزایش قد بیش از حد
ژنتیک ( سرشتی ) ، اختلالات ژنتیکی مادرزادی ( سندرم مارفان وسندرم کلاین فیلتر ) ، ازدیاد تولید هورمون رشد از غده ی هیپوفیز مغز ( جی اچ ) که به ژیگانتیسم شهرت دارد ، اختلالات تیروئیدی .
پیشگیری از افزایش قد بیش از حد
برای اینکه کودکان با اختلالات افزایش قد و رشد دچار نشوند باید آزمایشات طبی و معاینات و ارزیابی رشد و وزن کودک را به صورت منظم انجام داد و باید شرایطی بوجود آید که مشکلات روحی و روانی کودک و مادر به حداقل برسد ودر صورتی که از تغذیه مناسب برخوردار نیستند برنامه غذایی مناسبی برایشان تهیه شود.
- استفاده از لبنیات ، حبوبات ، میوه و بویژه سبزیجات که تهیه آن مستلزم هزینه زیادی نیست ، بسیار ضروری است.
- نباید از داروهای ممنوعه استفاده شود .
- در ماههای اول تولد و تا ۲ سالگی باید در مورد رشد کودک ، وزن و قد او حساسیت بیشتر نشان داد و او را همسن و سالهایش مقایسه کرد .
- در صورت مشکوک بودن از نظر قد و سن و نژاد نسبت به سایر کودکان ، باید به پزشک متخصص غدد مراجعه کرد تا به درمان کودک بپردازد .
افزایش رشد قدی و بلوغ زودرس
کوتاه قدی در بچه ها اگرچه به علت های متفاوت پزشکی اتفاق می‌افتد، اما در نوجوانی به تمام علت هایی که گفتیم، می تواند یک دلیل دیگر هم اضافه شود: بلوغ زودرس. احتمالا تا به حال درباره این مشکل زیاد شنیده اید. می گوییم مشکل چون بلوغ زودرس از نگاه پزشکی و حتی روانشناسی اتفاقاتی را در زندگی نوجوان به وجود می آورد که گاهی می تواند برای او مشکل ساز شود. چاقی، کوتاه قدی و تغییر فرم بدن به شکل یک بزرگسال چیزی است که بچه ها معمولا راحت با آن کنار نمی آیند.
خصوصا در مورد دختران که بلوغ زودرس روی روابطشان با همسالان تاثیر می گذارد و باعث کناره گیری آن ها از جمع می شود.به طور کلی بلوغ زودرس به معنی پیدا شدن صفات ثانویه در پسرها زودتر از سن ۹ سالگی و در دخترها کمتر از سن ۸ سالگی است. بلوغ تحت تأثیر ترشحات هورمونهای غده هیپوفیز است.
این غده نیز تحت نظر مغز یا غده هیپوتالاموس است؛ ساعت بیولوژیک بدن به‌نحوی تنظیم شده است که در حوالی سن بلوغ فعالیت می‌کند و هورمونهایی را ترشح می‌کند که باعث میشود غدد جنسی وارد دوران بلوغ شود و ما صفات ثانویه را بعد از بلوغ در دختران و پسران شاهد باشیم. اما گاهی وقت ها شرایطی اتفاق می افتد که باعث ایجاد اختلال در تنظیم سن بلوغ میشود.
مشکلاتی مثل بیماریهای هورمونی، بیماریهای غدد هیپوفیز، هیپوتالاموس، کم کاری غده تیروئید یا ترشحات و فعالیت زودهنگام غدد جنسی اشاره کرد.
بلوغ زودرس باعث میشود فرآیند افزایش قد زودتر متوقف شود و در نهایت طول قد افرادی که دچار بلوغ زودرس می‌شوند، کوتاه بماند. از سوی دیگر بچه های دارای بلوغ زودرس تغییرات جسمی ای را تجربه می کنند که باید در نوجوانی و بزرگسالی تجربه کنند و در واقع به لحاظ روحی آماده پذیرش این تغییرات نیستند.
بنابراین از نظر روحی و خلق وخو دچار مشکل می شوند.البته خبر خوب این است که امکان درمان دارویی اختلالات بلوغ زودرس فراهم است و با تجویز برخی داروها می‌توان بلوغ زودرس را از بین برده و آن را به تعویق انداخت که این موضوع به افزایش رشد قد هم کمک می‌کند و در نهایت قد این بچه ها کوتاهتر از متوسط قد افراد جامعه نخواهد شد.
بد نیست بدانید که محققان به این نتیجه رسیده اند که چاقی دوران کودکی موجب بلوغ زودرس میشود و کودک کوتاه قد باقی می‌ماند. دلیل این مساله این است که با شروع دوره نوجوانی چربی‌ها در بدن نوجوانان تجمع پیدا می‌کند و این تجمع چربی موجب ترشح هورمون لپتین میشود. این هورمون موجب افزایش ترشح هورمونهایی مانند استروژن و پروژسترون میشود که در نهایت بلوغ زودرس را در کودکان به دنبال دارد. این هورمونهای جنسی می‌تواند بر فرایند رشد استخوانی اثر بگذارد و موجب متوقف شدن زودتر از موعد رشد قدی این فرایند شود و در نتیجه باعث شوند که رشد قدی متوقف شده و فرد کوتاه‌قد باقی بماند.
آشنایی با تاثیر بلوغ بر افزایش قد (کلیک کنید)
منبع: کنجکاو. همدردی
