عواملی که در ارزیابی هیرسوتیسم مفید هستند، شامل موارد زیر می‌شود:
– سن شروع و سرعت پیشرفت رشد مو و علائم و نشانه‌های همراه (مانند آکنه).
– افزایش رشد مو معمولاً برای اولین بار در دهه‌های دوم و سوم زندگی اتفاق می‌افتد. رشد موهای زائد معمولاً کند است، اما پیشرفت پیدا می‌کند. اگر هیرسوتیسم به صورت ناگهانی و با سرعت زیاد پیشرفت کند، احتمال وجود تومور ترشح کننده آندروژن وجود دارد که ممکن است با مشکل مردانه‌سازی همراه باشد.
– سن شروع قاعدگی (منارک) و الگوی سیکل‌ها باید مورد بررسی قرار گیرد. سیکل‌های نامنظم از ابتدای منارک به بعد، بیشتر به افزایش آندروژن با منشأ تخمدانی اشاره دارند تا آنکه منشأ فوق کلیوی داشته باشند.
علائم همراه مانند گالاکتوره می‌توانند ما را به سمت بررسی احتمال هیپرپرولاکتینی و هیپوتیروئیدی هدایت کنند. هیپرتانسیون، استریا، آسانی کبود شدن، چاقی مرکزی و ضعف ممکن است نشانه‌های هیپرکوتیزولیسم باشند. در موارد نادر، افرادی که افزایش هورمون رشد دارند (مانند آکرومگالی)، ممکن است به هیرسوتیسم روبرو شوند. استفاده از داروهایی مانند فنی توئین، ماینوکسیدیل یا سیکلوسپورین ممکن است با افزایش رشد بیش از حد موها مستقل از آندروژن (مانند هیپرتریکوز) همراه باشد.
سابقه خانوادگی نازایی و هیرسوتیسم ممکن است نشان‌دهنده اختلالاتی مانند CAH غیر کلاسیک باشد. معاینه بالینی و ارزیابی هیرسوتیسم شامل اندازه‌گیری قد، وزن و محاسبه شاخص توده بدن (BMI) است. BMI بیشتر از 25 کیلوگرم در هر متر مربع نشانگر افزایش وزن نسبت به قد است و مقادیر بیشتر از 30 کیلوگرم در هر متر مربع غالباً با هیرسوتیسم همراه است که احتمالاً نتیجه افزایش تبدیل پیش‌سازهای آندروژن به تستوسترون است. اندازه‌گیری فشار خون ضروری است زیرا ناهنجاری‌های آدرنال می‌توانند با هیپرتانسیون همراه باشند.
علایم پوستی مانند آکانتوزیس نیگریکانس و زائده‌های پوستی گاهی اوقات با افزایش آندروژن، هیرسوتیسم و مقاومت به انسولین همراه می‌شوند. بررسی هیرسوتیسم از نظر توزیع مو و تعداد آن در تمام زنان مبتلا به هیرسوتیسم، ضروری است. این ارزیابی به تمایز هیرسوتیسم از هیپرتریکوز کمک کرده و به عنوان یک معیار برای ارزیابی پاسخ به درمان‌های پرمویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یک روش ساده و رایج برای درجه‌بندی رشد مو، استفاده از معیار اصلاح شده فریمن و گالوی (Ferriman and Gallwey) است. در بسیاری از زنان، رشد مو در نواحی مرتبط با آندروژن طبیعی است. امتیازهای بالاتر از 8 نشان‌دهنده رشد موی وابسته به آندروژن است و در این موارد، باید حتماً ارزیابی‌های هورمونی هیرسوتیسم انجام شود. در برخی از اقوام و نژادها که کمتر از هیرسوتیسم رنج می‌برند (مانند زنان آسیایی)، نشانه‌های دیگری مانند آکنه‌های پاپولار و نازک شدن پوست، به عنوان شواهد افزایش آندروژن باید مد نظر قرار گیرد.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان هیرسوتیسم ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تشخیص هیرسوتیسم مطالعه فرمایید.
منبع: کتاب غدد و متابولیسم
