ارزیابی های آزمایشگاهی دیابت

[sbu_post_image]

در ارزیابی آزمایشگاهی باید مسائل زیر را در نظر داشت:

1- ملاحظه نتایج ثبت شده اندازه گیري هاي شخصی(SMBG ) قند خون

توصیه میشود که قند خون بیمار 3 تا 4 نوبت در روز کنترل گردد، یعنی قبل از صبحانه، قبل از ناهار ، قبل از شام و قبل از خواب. در ابتدا، در بیمارستان و در طول دو هفته اول پس از ترخیص باید قند خون در ساعت 3بامداد، به منظور رد کردن پدیده سوموجی و پدیده داون، نیز اندازه گیري شود. هدف این است که قند خون در محدوده قابل قبولی باشد. در جدول زیر محدوده قابل قبول قند خون قبل و بعد از غذا و نیز میزانHbA1cدر سنین مختلف آورده شده است.

محدوده قابل قبول قندخون قبل و بعد از غذا و میزان HbA1Cدر سنین مختلف:

2- پس از تثبیت قند خون در محدوده طبیعی، میتوان تنها دو روز در هفته و هر روز چهار نوبت قند خون را کنترل کرد و هر هفته روزهاي آن راتغییر داد.

3- اندازه گیريHbA1C

اندازه گیري این ماده نمایانگر متوسط غلظت قند خون طی 2 تا 3 ماه گذشته میباشد. مقدارHbA1Cبصورت درصد هموگلوبین کلی بیان میشود. در افراد غیر دیابتی میزان آن زیر 6 درصد است. در بیماران دیابتی مقادیر6تا7درصد نشانه کنترل خوب،8تا10درصدنشانه کنترل متوسط و بالاتر از 10 درصد نشانه کنترل نامناسب بیماري است. باید در نظر داشت که در تالاسمی مقدار آن افزایش مییابد. بعضی مواد نظیر ترکیبات تریاك(اعتیاد به تریاك)، سرب(مسمومیت با سرب)، الکل(الکلیسم)، اوره(افزایش اوره خون) باعث افزایش کاذب میزانHbA1Cمیشوند. در هموگلوبینوپاتی هاي سیکل سل وC مقدار آن بطور کاذب کاهش میباید. به هنگام دیدن نتایجHbA1Cباید مسائل فوق را در نظر داشت. توصیه میشودکه هر3تا4ماه میزان آن کنترل شود.

4- پس از طبیعی شدن میزان قندخون4تا6هفته طول میکشد تا میزان این ماده به حد طبیعی باز گردد، زیرا گلبولهاي قرمزي که در حال حاضر مقدار زیادي از این ماده را دارند باید از بین بروند و جاي آنها را گلبول هاي قرمز باHbA1Cکمتر بگیرد1تا4هفته پس از افزایش قند خون مداوم، مقدارHbA1Cافزایش می یابد.

5- غربالگري براي بیماري سلیاك

توصیه میشود کودکان دیابتی در ابتداي تشخیص بیماري، از نظر سلیاك، با اندازه گیري ترانس گلوتامینازنسجی، غربالگري شوند، بعضی از مراکز غربالگري از نظر سلیاك را سالانه ادامه میدهند. در موارد عدم رشد قدي مناسب، کاهش وزنی که با درجه کنترل بیماري قابل توجیه نباشد، در بیمارانی که حملات مکرر هیپوگلیسمی دارند، یا در مواردي که از نظر بالینی به سلیاك مشکوك میشویم باید ترانس گلوتامتیاز نسجی اندازه گیري شود.

6- غربالگري از نظر کار تیروئید

بررسی سالانهTSHاز نظر بروز مشکل تیروئیدي توصیه شود. در موارد عدم افزایش متناسب قد و افت قندخون یا افزایش قند خونهاي راجعه غیر قابل توجیه باید اختلال عملکرد تیروئید را در نظر داشت.

7- غربالگري براي میکروآلبومینوري

در کودکان، 5 سال پس از شروع دیابت و در نوجوانان 2 سال پس از شروع بیماري، باید سالانه ادرار از نظرمیکروآلبومینوري بررسی شود. براي غربالگري میزان دفع آلبومین در ادرار 12 ساعته یا ادرار 24 ساعته اندازه گیري می گرددمقادیر بیش از 20 میکروگرم در دقیقه یا بیش از 30 میلی گرم در 24 ساعت نشانه میکروآلبومینوري غیرطبیعی است. مقادیر بیش از200میکروگرم در دقیقه یا بیش از 300 میلی گرم در روز علامت نفروپاتی دیابتی آشکار است.

8- روش راحت براي غربالگري، اندازه گیري نسبت آلبومین(برحسب میکروگرم ) به کراتینین(برحسب میلیگرم) در اولین نمونه ادرار صبحگاهی میباشد. مقادیر بیش از عدد 30 مثبت تلقی میشود. سه ماه پس از مثبت شدن غربالگري باید وجود میکروآلبومینوري مداوم با تکرار آزمایش تاییدشود.

ترجمه وتلخیص دکتر حسین دهقان منشادی فوق تخصص غدد-متابولیسم
برگرفته ازکتاب مرجع طب کودکان نلسون2011 وکتاب طب غدد اسپرلینگ.