ارتودنسی دندانها

ارتودنسی شاخه ای از دندانپزشکی است که درمان و اصلاح وضعیت قرار گرفتن دندان ها را برعهده دارد. یعنی اگردر هنگام بستن دهان٬ دندان ها در سر جای خود قرار نگرفته باشند و جویدن به طور مناسب صورت نگیردو دندان اضافی در دهان وجود داشته باشد . ارتودنسی محل .قرار گرفتن دندان ها را اصلاح می کند ارتودنسی موارد دیگر از جمله رشد صورت ( ارتوپدی دندان ­ صورت ) و شکل گیری و تکامل فک را هم در بر می گیرد.
ارتودنسی کلمه ای یونانی است و یعنی راست٬ کامل یا درست کردن دندان ها. زمانی که بیمار قصد دارد ظاهر خود را .بهتر کند٬ دندانپزشکی زیبایی را هم شامل می شود . ارتودنسی پیشگیری با حفظ ساختار دندان‌ها از بروز ناهنجاری‌های فک و دندان جلوگیری می‌کند و از مزایای قابل توجهی برخوردار است. بهترین زمان برای بهره مندی از فواید ارتودنسی  و ارتودنسی پیشگیری از سن هفت سالگی یا زودتر از آن است.

مشکل ناردیفی دندانها می تواند به دو شیوه درمان گردد: بدون کشیدن دندان و ارتودنسی با کشیدن دندان . اینکه کدامین روش برای بیمار مناسب است بستگی به فاکتورهایی دارد از قبیل: میزان نامرتبی و کجی دندانها، فرم لب های بیمار، روابط فکی و تا حدودی ابزار و تکنیک مورد استفاده. گذشت بیش از یکصد سال از ابداع مراحل سیم کشی دندان به صورت مدرن نشان داده است که کشیدن دندانها برای ارتودنسی هیچ اخلالی در روند فعالیت های دهان و دندان ایجاد نمی کند، البته به شرطی که درمان توسط متخصص ارتودنسی (و نه درمانگر غیر متخصص) صورت گیرد و کشیدن دندان با ویژگیهای اختصاصی دندانی فکی بیمار سازگاری داشته باشد.

ارتودنسی متحرک

منظور از این درمان ارتودنسی متحرک استفاده از پلاکهای متحرک می باشد که توسط خود بیمار در دهان قرار داده شده و در هنگام غذا خوردن از دهان خارج می شود؛ بنابراین نتیجه این درمانها کاملا وابسته به همکاری بیمار است.
هدف اولیه از گذراندن مراحل ارتودنسی اصلاح روابط ،موقعیت و اندازه فکین می باشد.پلاکها ممکن است تک فکی ویا دو فکی (روی هر دو فک بالا و پایین ) باشد .
این پلاکها از یک بخش اکریلی و یک سری اجزای سیمی تشکیل شده که پلاک را سر جای خود در دهان نگه می دارند . بخش فعال دستگاه یکسری فنر و یا پیچ می باشد که با فعال کردن انها باعث حرکت دندانها یا بزرگ شدن فکها می شود.
پلاکهای دوفکی که حجیمتر هستند برای تغییر موقعیت و اندازه فک پایین استفاده می شود که با سطوح شیبدار تعبیه شده ، اینکار را انجام می دهند.
از انجا که هدف از این پلاکها در مراحل انجام ارتودنسی اصلاح ساختار اسکلت می باشد ، حتما باید پیش از بلوغ استفاده شوند.البته بعد از بلوغ هم امکان استفاده از این پلاکها وجود دارد ولیکن تنها نتیجه آن حرکت دندانها است که تا حدود مشخصی امکان دارد و اگر مشکل ساختار و موقعیت فکها زیاد باشد نیاز به درمانهای جراحی در کنار ارتودنسی دندان وجود خواهد داشت.
بیمار باید پلاکهای متحرک را شبانه روز بجز مواقع غذا خوردن استفاده کند و معمولا ۶ ماه زمان نیاز است تا مشکل بیمار اصلاح شود ، البته ممکن است بیمار در مرحله بعد نیاز به استفاده از پلاکهای دیگری هم داشته باشد. در صورت اصلاح کامل مشکل فکی بیمار ، تا مدتی بیشتر باید بیمار حداقل شبها از پلاک استفاده کند تا نتایج درمان تثبیت شده و برگشت نکند.در این مرحله امکان حرکات محدود دندانها وجود دارد ولی به دست آوردن دندانهای کاملا صاف و منظم مستلزم گذراندن مدت زمان درمان ارتودنسی ثابت می باشد.البته با پلاکهای متحرک امکان اصلاح بی نظمی های مختصر دندانها در هر سنی وجود دارد.
پلاکهای متحرک باید بعد هر وعده غذا با مسواک و خمیر دندان تمیز شود.
این مورد را نیز باید ذکر کنم که گاهی برای اصلاح روابط و موقعیت فکها باید از دستگاههای خارج دهانی استفاده کرد که به پلاکهای داخل دهان متصل می شوند.
البته در پایان درمان ارتودنسی ثابت نیز برای تمام بیماران از پلاکهای متحرک استفاده می شود که اینها اصطلاحا پلاکهای نگهدارنده نام دارند و هدف از انها تنها حفظ دندانهای مرتب شده در موقعیت جدید و جلوگیری از برگشت نتایج درمان می باشد.در واقع بعد از حرکت دندانها، الیاف لثه و بافتهای نگهدارنده که مثل کش می مانند کشیده می شوند و یا سیم کشی دندان انجام میگردد،  که باید به مرور زمان با وضعیت جدید منطبق شده و از برگشت نتایج درمان جلوگیری شود.

مدت زمان استفاده:

شرط لازم برای موفقیت درمان با این دستگاهها، استفاده کافی از آنها با توجه به دستوری است که ارتودنتیست توصیه می کندکه در اغلب موارد نیازمند استفاده دائمی در طی شبانه روز است.در اوایل درمان این دستگاهها تنها در هنگام صرف غذا از دهان خارج می شوند . استفاده ناکافی از این دستگاهها منجر به عدم امکان قرار گیری درست آنها در دهان، درد و ناراحتی و لقی دندانها واز بین رفتن نتایج درمانی بدست آمده می شود. به عنوان یک دستور العمل کلی، طول درمان ارتودنسی ، ۱۲ تا ۳۶ ماه بوده و میانگین طول مدت درمان در این حالت در حدود دو سال است. به هر حال، عامل های متعدد می توانند بر روی این جدول زمان بندی تاثیر داشته باشند که بعضی از آنها تحت کنترل بوده و بعضی دیگر تحت کنترل نیستند.

نحوه برداشتن پلاک:

جهت برداشتن پلاک از ناخن انگشت اشاره هر دو دست کمک گرفته و گیره های روی دندانهای کرسی را آزاد نمائید و ازگرفتن اجزاء سیمی دیگر اجتناب کنید .

عوارض ارتودنسی چیست؟

بیمارانی که متقاضی درمان ارتودنسی هستند باید بهداشت بسیارخوبی داشته باشند، چون در شرایط قرارگیری پلاک های متحرک و به خصوص براکت و سیم های ثابت رعایت بهداشت دهان مشکل تر می شود و اگر بیمار دقت و تمرکز کافی در رعایت بهداشت خود نداشته باشد، تقبل قیمت سیم کشی دندان منطقی نبوده و دندان ها زیر براکت و سیم های ارتودنسی به سرعت دچار پوسیدگی می شوند

وهمچنین رنگ دندان بخاطر بودن براکت ها ممکن است تغییر کند که البته با جرم گیری و روش های مختلف سفید کننده دندان(بلیچینگ)، امکان سفید کردن دندان وجود خواهد داشت.

مشکل بعدی احتمال برگشت درمان است. به اصطلاح «برگشت» بخشی جدایی ناپذیر از درمان ارتودنسی است. این وضعیت درصورتی که بیمار دستور متخصص را برای استفاده منظم از پلاک های نگهدارنده بعد از درمان ثابت نادیده بگیرد یا در بیمارانی که توسط دندانپزشک غیرمتخصص ارتودنسی درمان شده اند، مشاهده می شود.

محافظ دندان کودکان بعضاً برای کودکانی تجویز می‌شود که شب‌ها در هنگام خواب، دندان‌های خود را به روی هم می‌سایند یا فشار می‌دهند. علاوه بر آن از محافظ‌های دهانی جهت محافظت از دندان‌ها و کاهش علائم ناهنجاری‌های احتمالی فک نیز استفاده می‌شود. به هر حال دندان‌های کودک چه از نوع شیری و چه دائمی باشد، باید از آنها در برابر فرسایش ناشی از ساییدگی محافظت نمود و محافظ‌های دهانی مؤثرترین راهکار برای این منظور می‌باشند.

هزینه درمان ارتودنسی چقدر است؟

نوع بریس یا ابزار ارتودنسی مور نیاز برای درمان بیمار، نقش کلیدی در تعیین هزینه ارتودنسی دندان دارد. معمولاً، میانگین هزینه استفاده از بریس‌های ارتودنسی به شدت مشکل، استفاده از بریس برای یک فک یا هر دو فک و نوع بریس‌های انتخاب شده بستگی دارد.