اختلال نعوظ یا ناتوانی جنسی در مردان به عدم توانایی در حفظ نعوظ به هنگام رابطه جنسی اشاره دارد و امکان دارد با کاهش میل جنسی مرتبط باشد. ناتوانی جنسی معمولاً نشانه‌ای از وجود مشکلات دیگر می‌باشد. در گذشته تصور می‌شد که دلیل اصلی ناتوانی جنسی عوامل روانی مانند اضطراب و استرس می‌باشد؛ ولی امروزه مشخص شده است که این مساله در بیشتر موارد در اثر مشکلات جسمانی ایجاد می‌شود.
در صورتی که اختلال نعوظ دائمی نباشد، عادی است و مشکل‌ساز نمی‌باشد. ولی اختلال نعوظ دائمی می‌تواند نشانه‌ای از عارضه‌های جسمانی مانند بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت یا فشار بالای خون باشد. این بیماری‌ها بر قلب و رگ‌های خونی که وظیفه خون‌رسانی به قلب را بر عهده دارند اثر می‌گذارند. بین اختلال نعوظ و عارضه‌های مزمن رابطه وجود دارد؛ در نتیجه اگر ناتوانی جنسی برای شما یا شریک زندگیتان به طور دائمی مشکل‌ساز شده است، بایستی به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی آن را تشخیص دهد.
چه رابطه‌ای بین چاقی و ناتوانی جنسی وجود دارد؟
مطالعات نشان می‌دهند که مردان چاق و دارای اضافه وزن، بیشتر از افراد با وزن متناسب در معرض ناتوانی جنسی قرار دارند. چاقی می‌تواند میزان اختلال نعوظ را بین ۳۰ تا ۹۰ درصد افزایش دهد؛ چرا که بین چاقی و بیماری‌های قلبی-عروقی ارتباط وجود دارد. همچنین نعوظ و خون‌رسانی در بدن به هم مرتبط می‌باشند.
اضافه‌وزن و چاقی همچنین با دیابت و سندروم متابولیک مرتبط می‌باشد. بین دیابت و ناتوانی جنسی نیز رابطه وجود دارد و مردان معمولاً در زمان ده سال اول پس از تشخیص دیابت، به علائم ناتوانی جنسی پی می‌برند.
چاقی و سطح تستوسترون در مردان
جدا از تاثیرات چاقی بر وضعیت سلامتی قلب و رگ‌ها، چاقی می‌تواند با تأثیر بر تستوسترون سبب ناتوانی جنسی بشود.
چاقی باعث می‌شود که سطح تستوسترون در مردان از میزان عادی پایین‌تر باشد. یک تحقیق در سال ۲۰۰۹ نشان می‌دهد که BMI (شاخص توده بدنی، اندازه‌گیری وزن بدن نسبت به قد) با میزان کل تستوسترون نسبت معکوس دارد. تحقیقات دیگر نیز نشان‌دهنده ارتباطی مشابه بین چاقی و میزان تستوسترون می‌باشند. یک مطالعه در سال ۱۹۷۷ نشان داد که سطح تستوسترون در افراد بسیار چاق کم می‌باشد. مطالعات اخیر تا سال ۲۰۱۴ نیز نتایجی مشابه ارائه می‌دهند.
به طور کلی سطح تستوسترون در مردان چاق و دارای اضافه‌وزن کمتر از افراد دارای وزن ایده‌آل می‌باشد. هورمون تستوسترون برای عملکرد جنسی طبیعی در مردان ضروری می‌باشد. تستوسترون رابطه نزدیکی با میل جنسی در مردان دارد و سطح پایین این هورمون معمولاً باعث کاهش میل جنسی می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که مقدار مشخصی از تستوسترون برای عملکرد جنسی طبیعی ضروری می‌باشد.
درمان ناتوانی جنسی ناشی از اضافه‌وزن
در صورت داشتن اضافه‌وزن، ایجاد تغییر در نحوه زندگی و رژیم غذایی می‌تواند تأثیر به سزایی بر عملکرد جنسی داشته باشد :
کاهش وزن
تحقیقات نشان می‌دهند که کاهش وزن باعث بهبود عملکرد جنسی در یک سوم از مردان چاق می‌شود.
کاهش وزن در ابتدا کاری مشکل به نظر می‌رسد. در ابتدا میزان تغذیه خود را بررسی کنید. سعی کنید وزن خود را ۱ تا ۲ پوند در هر هفته کاهش دهید. این میزان کاهش وزن به معنای کاهش ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کالری در روز می‌باشد.
به رژیم غذایی خود توجه بیشتری داشته باشید. از مصرف غذای فوری (فست فود) خودداری کرده و بین وعده‌های غذایی بیشتر سبزیجات خام بخورید. به جای مصرف گوشت قرمز یا گوشت فرآوری شده، از فیله ماهی استفاده کنید. همچنین به جای نان سفید و پاستا، در مواد غذایی خود غلات کامل مصرف کنید. محققین ثابت کرده‌اند که رعایت این اصول تغذیه‌ای، در بهبود عملکرد جنسی مردان چاق بسیار مؤثر است.
مورد آخر این که فعالیت جسمانی برای کاهش وزن بسیار ضروری است. آمار نشان می‌دهد که مردان فعال ۳۰ درصد کمتر از افراد کم‌تحرک در معرض اختلال نعوظ قرار دارند. به این منظور ۳ تا ۵ روز در هفته به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه ورزش کنید.
روش‌های درمانی دیگر برای رفع ناتوانی جنسی
روش‌های درمانی دیگر برای بهبود اختلال نعوظ عبارتند از:
- سلامتی قلبی-عروقی : مشکلات قلبی-عروقی مانند فشار خون بالا و کلسترول بالا بسیار با ناتوانی جنسی مرتبط هستند و هرگونه بهبود در جهت سلامتی قلب بر عملکرد جنسی تأثیر مثبت دارد.
- ورزش : ورزش حتی اگر به قصد کاهش وزن انجام نشود، بر روحیه اشخاص اثر مثبت دارد و باعث آرامش بیشتر در هنگام رابطه جنسی می‌شود. همچنین ورزش باعث کاهش اضطراب و افزایش نیرو می‌گردد.
- مصرف داروهای رفع ناتوانی جنسی : چنانچه کاهش وزن و بهبود وضعیت قلبی-عروقی مشکلات مربوط به ناتوانی جنسی را رفع نکند، مصرف داروهایی مانند سیلدنافیل، تادالافیل و واردنافیل به بهبود عملکرد جنسی کمک می‌کنند. پیش از مصرف این داروها حتماً با پزشک مشورت نمایید تا پزشک از سلامت شما جهت مصرف دارو اطمینان حاصل کند.
برای حفظ سلامتی جنسی بهتر است که وزن بدن در حالت متناسب نگه داشته شود. در صورتی که وزن شما در طول چند سال اخیر افزایش پیدا کرده است، برای بهبود عملکرد جنسی و بالا بردن کیفیت زندگی در جهت کاهش وزن اقدام کنید.
سؤالات رایج
علت ایجاد اختلال نعوظ چیست؟
اختلال نعوظ می‌تواند ناشی از مشکلات جسمانی، عاطفی و یا هر دو باشد. برخی از عوامل اختلال نعوظ عبارتند از :
- عبور از مرز ۵۰ سالگی
- بالا بودن قند خون (دیابت)
- فشار بالای خون
- بیماری‌های قلبی-عروقی
- کلسترول بالا
- سیگار کشیدن
- مصرف بیش از حد الکل یا مصرف دخانیات
- چاقی
- عدم تحرک
با وجود اینکه اختلال نعوظ در مردان با سن بالا بیشتر شایع است، افزایش سن همیشه باعث بروز این مشکل نمی‌شود. برخی از مردان تا دهه هشتم زندگی نیز از لحاظ جنسی عملکردی طبیعی دارند. اختلال نعوظ می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلات جدی در سلامتی فرد باشد. تشخیص و درمان علت اختلال نعوظ اولین اقدام مهم محسوب می‌شود.
دلایل جسمانی ناتوانی جنسی
- خون به اندازه کافی در آلت تناسلی جریان ندارد : موارد بسیاری باعث کاهش جریان خون در آلت تناسلی می‌شوند از جمله تصلب شرایین، بیماری‌های قلبی، بالا بدون قند خون (دیابت) و سیگار کشیدن.
- آلت تناسلی قادر به حفظ جریان خون به هنگان نعوظ نمی‌باشد : اگر خون در آلت تناسلی نگه داشته نشود، شخص قادر به حفظ نعوظ نمی‌باشد. این مساله می‌تواند در هر سنی رخ بدهد.
- سیگنال‌های عصبی از مغز یا طناب نخاعی به آلت تناسلی نمی‌رسند : برخی از بیماری‌ها، آسیب‌دیدگی‌ها یا جراحی‌ها در قسمت لگن می‌توانند به اعصاب مرتبط با آلت تناسلی آسیب وارد کنند.
- دیابت می‌تواند باعث ایجاد بیماری عروق خونی کوچک شود یا به اعصاب آلت تناسلی آسیب وارد کند.
- درمان سرطان در نزدیکی لگن می‌تواند بر عملکرد آلت تناسلی اثر بگذارد : جراحی یا پرتودرمانی برای درمان سرطان در قسمت تحتانی شکم یا لگن می‌تواند باعث ناتوانی جنسی شود. درمان سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ و مقعد یا سرطان مثانه نیز معمولاً باعث ناتوانی جنسی می‌شوند. افراد پس از درمان سرطان بایستی برای درمان مشکلات جنسی به اورولوژیست (پزشک مجاری ادراری) مراجعه کنند.
- داروهای مورد استفاده برای درمان برخی از بیماری‌ها می‌تواند بر عملکرد جنسی اثر منفی داشته باشد : بیماران بایستی در مورد عوارض جانبی داروهای مصرفی با پزشک مشورت نمایند.
دلایل احساسی و عاطفی ناتوانی جنسی
سلامت ذهنی و جسمی در عملکرد طبیعی جنسی تاثیر به سزایی دارند. مشکلات عاطفی یا احساسی می‌تواند باعث ناتوانی جنسی شوند یا آن را تشدید کنند.
برخی از دلایل عاطفی که باعث ناتوانی جنسی می‌شوند به شرح زیر هستند:
- افسردگی
- اضطراب
- مشکل در روابط زناشویی
- استرس در منزل یا محل کار
- استرس ناشی از مشکلات اجتماعی، فرهنگی یا مذهبی
- نگرانی در ارتباط با عملکرد جنسی
علائم ناتوانی جنسی
عملکرد جنسی در مردان به سه مورد زیر مرتبط می‌باشد:
- علاقه و تمایل برای فعالیت جنسی (میل جنسی)
- توانایی رسیدن به نعوظ و حفظ آن
- انزال و اوج لذت جنسی (ارگاسم)
در زمان مراجعه به اورولوژیست، پزشک تشخیص می‌دهد که کدام یک از موارد موثر در عملکرد جنسی دچار مشکل شده است. تشخیص علت گام بسیار مهمی در درمان می‌باشد چرا که نحوه درمان برای هر یک از موارد فوق متفاوت است.
اختلال نعوظ چقدر متداول می‌باشد؟
در حدود ۵ درصد از مردان که در سن ۴۰ سالگی قرار دارند دچار اختلال نعوظ کامل هستند. این عدد در مردان ۷۰ ساله به میزان ۱۵ درصد افزایش پیدا می‌کند. تقریباً ۱۰ درصد از مردان در طول زندگی خود دچار اختلال نعوظ خفیف و متوسط می‌شوند (۵۰ درصد از مردان در دهه پنجم زندگی و ۶۰ درصد از مردان در دهه ششم زندگی). اختلال نعوظ می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، ولی در مردان سالخورده بیشتر متداول است. در مردان سالخورده احتمال وجود بیماری که به مصرف دارو نیاز داشته باشد بیشتر است؛ همین مساله می‌تواند منجر به اختلال نعوظ و ناتوانی جنسی شود. همچنین با افزایش سن، مردان سالخورده برای رسیدن به نعوظ به تحریک بیشتری نیاز دارند و همچنین به زمان بیشتری بین هر نعوظ احتیاج دارند.
روش‌های جلوگیری از ناتوانی جنسی
اقدامات زیر برای جلوگیری از ناتوانی جنسی و اختلال نعوظ مؤثر هستند:
- قطع مصرف سیگار
- ورزش مداوم
- کاهش وزن و رعایت رژیم غذایی مناسب
- کاهش یا قطع مصرف الکل
- کاهش استرس
- رفع اضطراب و افسردگی
- عدم مصرف داروهایی که دارای عوارض جانبی آسیب‌رسان هستند
- مراجعه به پزشک جهت بررسی مداوم فشار خون، قند خون و سطح کلسترول
