اختلال خواب در افراد دیابتی در مقایسه با افراد غیر دیابتی شایع تر است. افراد دیابتی گزارشات بیشتری در مورد میزان کم خوابی، خواب آلودگی های روزانه و یک احساس ناخوشایند در ساق پا که باعث آشفتگی خوابشان می شود می دهند. بنابراین تعجب آور نیست که بالای ۷۱% افراد دیابتی از کیفیت ضعیف خواب یا اجبار به استفاده از خواب آورها شکایت دارند. عوامل مختلفی باعث بی خوابی و اختلال خواب در افراد دیابتی می شود.
در دیابت نوع ۱ تغییرات سریع در سطح قند خون باعث بیداری می شود. در دیابت نوع ۲ چاقی و یا آشفتگی های خواب ناشی از چاقی مثل مشکلات تنفسی افراد چاق باعث بی خوابی می شود. یکی دیگر از عوامل آشفتگی های خواب در افراد دیابتی ، ناراحتی و درد ناشی از نوروپاتی محیطی است. در مجموع اختلالات تنفسی در خواب، درد ساق پا (سندرم بی خوابی ساق ها) گرفتگی عضلات، افزایش یا کاهش قند خون در طی شب و نیاز مکرر به دستشویی رفتن از علل آشفتگی های خواب افراد دیابتی است. بنابراین در ارزیابی بیماران دیابتی، بررسی کیفیت خواب و اختلالات خواب از اهمیت ویژه ای بر خوردار است.
درمان اختلال خواب در افراد دیابتی
توجه به این نکته که عوامل ایجاد کننده اختلال خواب در افراد دیابتی چند فاکتوری می باشند در درمان موفقیت آمیز آن خیلی مؤثر می باشد. در مورد اختلال خواب در افراد دیابتی می توان علاوه بر درمانی دارویی از درمان های آرام سازی نیز استفاده کرد.
چند راهنمایی ساده برای یک خواب بهتر:
۱) در یک ساعت مشخصی به رختخواب بروید.
۲) رختخواب خود را آرام، تاریک و راحت درست کنید.
۳) از رختخواب برای تماشای تلویزیون و یا انجام کار دیگری استفاده نکنید.
۴) از مصرف نیکوتین و کافئین ۶-۴ ساعت قبل از خواب بپرهیزید.
۵) قبل از خواب چرت نزنید.
۶) می توانید قبل از خواب حرکات آرام سازی بدن داشته باشید اما از انجام حرکات سنگین ورزشی بپرهیزید.
۷) می توانید ۱۵ دقیقه قبل از خواب کتاب بخوانید.
۸) اگر ۱۵ دقیقه بعد از رفتن به رختخواب خوابتان نبرد، با خود کلنجار نروید. بلند شوید و به انجام کاری مثل کتاب خواندن و یا تماشای تلویزیون خود را مشغول کنید و هر گاه احساس خواب آلودگی کردید به رختخواب خود برگردید.
۹) از خوردن و آشامیدن درست قبل از خواب بپرهیزید. به جز کسانی که به دستور پزشک بایستی قبل از خواب چیزی بخورند.
۱۰) خوابیدن خود را در اولویت قرار دهید و اجازه ندهید ادامه فعالیت های روزانه جایگزین آن شود. در مورد اختلال خواب در افراد دیابتی ناشی از مشکلات تنفسی علاوه بر اقدام به کاهش وزن، برای درمان دارویی از پشک خود کمک بگیرید. در مورد درد ساق پا و گرفتگی های عضلات پا، نیز می توانی از داروهای تجویزی پزشک خود استفاده کنید. با کنترل قند خون نیز می توان از دفعات رفتن به دستشویی کاست. با حرکات آرامسازی نیز می توان از یک خواب با کیفیت بهره جست.
در تحقیقی که توسط گروه محققین دانشگاه شیکاگو انجام شد به این نتیجه رسیدند که عادات زندگی سالم، نه تنها بایستی شامل عادات غذایی صحیح و فعالیت فیزیکی مناسب باشد، بلکه شامل داشتن خواب با طول زمانی مناسب و کیفیت خوب هم می باشد. میزان نیاز متوسط افراد بزرگسال به خواب حدود ۸ ساعت در شبانه روز می باشد. اما یافته های جدید نشان می دهند که متوسط خواب افراد بزرگسال امروزه کمتر از ۷ ساعت در شب بوده و بیش از ۱/۳ افراد بزرگسال حداقل چند روز از ماه در طی روز خواب آلوده هستند که اثر نامطلوبی بر کیفیت کار و فعالیت های اجتماعی آنان به جا می گذارد.
میزان نیاز به خواب در صورتی که فرد در روزهای اخیر دچار کم خوابی شده باشد از ۸ ساعت نیز بالاتر می رود. حتی زمانی که ما خود را با برنامه کاهش خواب تطبیق می دهیم، خواب ناکافی در نوع قضاوت، زمان عکس العمل و دیگر عملکردهای ما تأثیر می گذارد. خواب ناکافی ممکن است ریسک ابتلاء به دیابت را افزایش دهد. در یک مطالعه دیده شد زنانی که فقط ۵ ساعت در شب می خوابند ۲٫۵ برابر بیشتر تمایل به دیابتی شدن نسبت به کسانی که ۸-۷ ساعت در شب می خوابند داشتند.
یک توضیح برای این ارتباط اینست که اختلال خواب در افراد دیابتی باعث افزایش مقاومت به انسولین می شود. همان چیزی که در دیابت رخ می دهد. در مطالعه دیگری دیده شد وقتی افراد سالم جوان به مدت ۶ شب، شبی ۴ ساعت بخوابند، سطح انسولین و قند خونشان از الگوی افراد دیابتی تقلید می کند. در افراد دیابتی با کمبود خواب شاهد تغییرات مداوم قند خون هستیم. یکسری هورمون هایی که در طی شب ترشح می شوند و مصرف انرژی بدن را کنترل می کنند با مراحل خواب در ارتباط هستند. عدم خواب کافی یا عدم زمان کافی در هر مرحله ای از خواب، باعث بهم خوردن این الگو شده و در نهایت اختلال خواب در افراد دیابتی منجر به بروز چاقی می گردد.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان دیابت و مرض قند ” و ” درمان کم خوابی در دیابت ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه عوارض دیابت مطالعه فرمایید.
منبع: کتاب راهنمای دیابت
