هر روز بر تعداد دختران جوانی که دچار ریزش مو، موی زائد، چاقی و اختلالات قاعدگی هستند، افزوده می‌شود که شایع‌ترین علت اختلالات هورمونی، کیست تخمدان، فیبروم رحم، تخمدان پلی‌کیستیک و یا اختلالات هورمون‌های جنسی زنانه است. اختلالات هورمونی در بین جوانان ۲۰- ۲۵ ساله شیوع بیشتری دارد. آنها در آینده در معرض ناباروری هستند و به همین جهت تحت درمان‌های دارویی مانند یاسمین، دویان، پروژسترون و …. قرار می‌گیرند که این درمان‌ها خود می‌توانند مزید بر علت شوند!
سیستم غدد درون ریز شامل غدد مختلفی در بدن است؛ این غدد ترشحات خود را به جریان خون می ریزند. در اصل هورمون های ترشح شده از غدد درون ریز نقش پیام رسان شیمیایی را در بدن بازی می کنند و بسیاری از توانایی های بدن به این واسطه ممکن می شود؛ از جمله رشد استخوان ها، ضربان قلب، تاثیر بر توانایی بدن برای تبدیل کالری مصرفی به انرژی و… . عملکرد این دستگاه چنان با اهمیت است که اندکی اختلال در آن ممکن است فرد را مبتلا به دیابت، بیماری های تیروئیدی، اختلالات رشد، اختلالال عملکرد جنسی و انبوه دیگری از بیماری ها کند. عواملی چون استرس و عفونت می توانند تعادل این سیستم را بر هم بزند و سبب بیماری های غدد درون ریز شود. اختلالات هورمونی ممکن است بدون ایجاد علایم معمول ـ برای مراجعه به پزشک ـ شروع شوند و فرد زمانی متوجه موضوع شود که بیماری خیلی پیشرفت کرده باشد. با اطلاع از علایم اصلی هر یک از این بیماری ها و مراجعه به هنگام به پزشک، می توان از گرفتاری های بیماری در امان ماند.
متأسفانه اختلالات هورمونی در زنان به دلیل کمی تحرک؛ مسائل روحی و روانی و تغذیه نامطلوب در دنیای ماشینی امروز باعث مشکلات زیادی می گردد که خانم ها از آن بی خبرند.
هورمون های زنانه
هورمون‌های زنانه نقش بسیار حیاتی در دوران زندگی دختران و زنان ایفا می‌کنند و هرگونه اختلال در این هورمون‌ها می‌تواند منجر به مشکلات موقت، طولانی مدت و یا حتی دائمی شود. در سال‌های گذشته، روش‌های درمان اختلالات هورمونی عمدتاً بر اساس استفاده از هورمون‌های شیمیایی بود، اما به دلیل عوارض جانبی این داروها از قبیل افزایش خطر ابتلا به سرطان، چاقی، ریزش مو و مشکلات قلبی، مصرف آنها کاهش یافته است و در برخی کشورها مانند آمریکا، کانادا و انگلستان، در اکثر موارد از مصرف این هورمون‌ها خودداری می‌شود. با این حال، متأسفانه مصرف هورمون‌های شیمیایی در ایران همچنان وجود دارد.
هورمون‌های زنانه شامل استریول، استرول و استرادیول است که به طور کلی به آنها استروژن می‌گویند. استروژن بر رشد و توسعه بافت‌های مختلف بدن (مانند اندام‌های تولیدمثل و دیگر اندام‌ها) تأثیر می‌گذارد، استخوان‌ها را تقویت می‌کند، از سلامت قلب و سیستم عروقی محافظت می‌کند و بر روحیه و خلق و خوی فرد تأثیر می‌گذارد. استروژن از کلسترول موجود در تخمدان تولید می‌شود که ناشی از واکنش شیمیایی غده هیپوفیز است. این هورمون همچنین از استروئید موجود در سلول‌های چربی، پوست، استخوان و دیگر بافت‌ها تولید می‌شود. پس از یائسگی، تولید استروژن در تخمدان به شدت کاهش می‌یابد، اما به هر حال، تا حدودی از چربی بدن ترشح می‌شود.
استروژن یکی از قوی‌ترین هورمون‌های بدن است که نقش مهمی در حفظ سلامتی زنان ایفا می‌کند. کاهش سطح استروژن می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند خشکی رحم، کاهش میل جنسی، افزایش وزن، افزایش کلسترول، مشکلات گردش خون و بیماری‌های قلبی شود. همچنین، می‌تواند باعث کدری پوست، ریزش مو، خستگی مفرط، پوکی استخوان و افسردگی شود.
اگرچه استروژن مهم است، اما سطح زیاد آن نیز می‌تواند باعث اختلالات هورمونی شود. این اختلالات ممکن است شامل عادت ماهیانه زودهنگام، یائسگی درازمدت، سندرم پیش از عادت ماهیانه، عادت ماهیانه نامنظم، شدید و دردناک، میل به شوری و چربی و شیرینی، دمدمی مزاج شدن، فیبروم رحم، خونریزی رحم، اندومتریوز، ایجاد غده در پستان، سل پوستی، سرطان سینه و تیروئید، مخاط رحم و … باشد. همچنین، سطح زیاد استروژن می‌تواند غده تیروئید را بیش از حد تحریک کرده و تنش جسمانی را افزایش دهد.
بهترین راه برای حفظ تعادل هورمونی، مصرف مواد غذایی سالم و مناسب است. مصرف غذاهایی که حاوی فیبر، سبزیجات، حبوبات، غلات سبوس‌دار، سبزیجات بوته‌ای، منابع گیاهی غنی از استروژن، میوه‌های سرشار از فلاوونوئیدها، اسیدهای چرب حیاتی، محصولات ارگانیک، مرغ و ماهی، و پرهیز از مصرف بیش از حد گوشت و چربی حیوانی و لبنیات چرب، کافئین، قهوه، کولاها و نوشابه‌های انرژی‌زا و کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند نان و برنج سفید است. همچنین، انجام فعالیت‌های ورزشی منظم و روزانه، کنترل استرس و داشتن خواب شبانه کافی نیز می‌تواند به حفظ تعادل هورمونی کمک کند.
برای آشنایی با ” علل اختلالات هورمونی ” بر روی لینک کلیک کنید.
منبع: آفتاب. زیباشو. بانوی ایرانی
